Kinderen hun talenten laten ontdekken als voorbereiding op de keuze van het voortgezet onderwijs. Dit schooljaar maken we in groep 8 een start met de opzet van een klus-klas (zie bijlage) voor praktisch en technisch getalenteerde kinderen.

 Onze school is een school, waar nieuwsgierigheid en onderzoekend gedrag wordt gekoesterd en gestimuleerd. 

Kennis van techniek is essentieel voor de ontwikkeling van jonge kinderen. Techniek helpt om de wereld om heen heen beter te begrijpen. Het doet een beroep op hun nieuwsgiergheid en creativiteit en ze leren reflecteren en verbanden leggen. Het bereidt ze voor op hun toekomst.

De belangstelling voor techniek begint al op jonge leeftijd. Sla je hier een fase over dan is de kans groot dat er talenten verloren gaan. Hier ligt een grote verantwoordelijkheid voor het onderwijs.

Buiten het feit dat het W&T-onderwijs is gecombineerd in andere vakken, hebben wij specifiek techniek onderwijs voor de groepen 3 t/m 8 . De technieklessen vinden plaats op de dinsdag- en donderdagmiddag , dat zijn elke keer twee middaguren. Dit houdt in dat ieder kind minimaal gedurende twee uren in het schooljaar kennis maakt met het werken in het technieklokaal. In groep 8 zal dit meer zijn.

De school beschikt over een technieklokaal waarin ruimte en apparatuur is voor maximaal 10 leerlingen. De groepen 5 , 6 en 7  volgen ook een techniekcircuit in een algemene ruimte. In groep 8 zijn we gestart met het verbeteren van de basisschoollessen ter aansluiting op de (vaak al door de leerling gekozen) middelbare school. Dit geeft theoretische (CAD-tekenen, programmeren) en praktische (zagen, boren, solderen, monteren) lesuren voor de betreffende leerlingen.

Er is een vast leerplan voor het schooljaar dat jaarlijks aangepast kan worden naar gelang de ervaring van het werken met dit plan. De technieklessen in het technieklokaal worden gegeven door twee gepensioneerde vrijwilligers , 1 oud docent en 1 oud technicus.

We proberen de drempel weg te halen voor leerkrachten om met techniek aan de slag te gaan. Onwetendheid met Wetenschap en Techniek ligt aan deze drempel ten grondslag. Daarnaast ligt er veel druk op leerkrachten om taal- en rekenprestaties te verbeteren waardoor techniekonderwijs weinig aandacht krijgt. Maar het een hoeft het ander niet te bijten. vaardigheden als samenwerken, reflecteren en onderzoeken binnen het techniekonderwijs zijn ook waardevol tijdens de taal-en rekenles.

Door onze manier van werken, van theorie naar praktijk, hebben we een passend aanbod gecreeerd in uitdaging en leeromgeving voor zowel de kinderen met een meer praktisch IQ als kinderen met en meer theoretisch IQ.

In groep 8 proberen we te komen tot een klusklas door specifieke talenten te ontdekken en door te werken in kleine groepjes zowel in de klas als in het technieklokaal.

Door het hebben van een technieklokaal komen kinderen constant in contact met techniek al was het maar dat ze vrijblijvend kunnen binnen lopen. Ouderbetrokkenheid  laat zich zien door het contact met ouders, opa's en oma's die nieuwsgierig hun vragen stellen tijdens inloopavonden en evnetueel hun diensten aanbieden.

Positief is ook dat leerkrachten een beter beeld krijgen wat techniek is, eenvoudig hun hulpvraag kunnen stellen en eventueel materiaal kunnen aanvragen. Er is meer enthousiasme dan vroeger en het contact met de techniekcoaches wordt als zeer positief ervaren

De verankering wordt o.a. gerealiseerd  door alle activiteiten vast te leggen in draaiboeken voor de lessen. Tevens hebben we doorlopende leerlijnen voor bijvoorbeeld ;  energie/elektriciteit  , overbrengingen , constructie , verbindingen , gereedschappen, programmeren.

We gebruiken de methode  Naut Meander en Brandaan

We proberen draagvlak te creeen door te enthousiasmeren, een techniekcoordinator aan te stellen en door ondersteuning van de directie.We zorgen voor een positieve beeldvorming rond wetenschap en techniek. We hebben een eigen technieklokaal met veel materiaal.

zie ook 2. Aanpak.

Daarnaast is er een beleidsplan opgesteld en wordt bekeken waar W&T al geintegreerd is in andere vakken.

We zijn in het bezit van de nodige materialen en ruimte. We hebben ons eigen technieklokaal.

W&T staat ook op de begroting.

Onze school  werkt samen met het Corlaer College vmbo in Nijkerk.

Er is een lijst met externe contacten zoals het bedrijfsleven en specialisten.

We zijn deelnemer aan het Techniekplatform Nijkerk met leerkrachten uit b.o en v.o.en technici uit het bedrijfsleven.

We werken er naar toe dat anderen makkelijk onze manier van werken kunnen overnemen zonder pretentieus te zijn dat wij de wijsheid in pacht hebben. Uitgangspunt is altijd een goed overleg te hebben over de ingeslagen weg en het uitwisselen van ideeen.

We hebben niets zelf ontwikkeld. Uitgangspunt moet zijn dat het met het beschikbare materiaal   makkelijk te realiseren is anders verwaterd het enthousiasme van de docenten om aan de slag te gaan. Over werkdruk is al genoeg gepubliceerd.

Daarnaast is het zo dat er al zoveel materiaal in ontwikkeld dat zeker het wiel niet opnieuw uitgevonden hoeft te worden.

Ik denk aan werkbladen die online te vinden zijn, bedrijven die materiaal verkopen zoals Opitec en Conrad, de Lego-robot met op Scratch gebaseerde app, de spullen van Science for Kids, materiaal van de techniekcoach.

Het enige dat moet gebeuren is een zinvolle leerlijn neerzetten.

Techniek is eigenlijk een kwestie van gewoon doen. Na een paar jaar zo gewerkt te hebben gaat techniek steeds meer leven en het belang is voor iedereen duidelijk.

Het afgelopen jaar is gestart met de methode Naut Meander en Brandaan. De omschakeling van methodisch werken vanuit een theoretische methode naar onderzoekend en onwerpend leren begint steeds meer zijn weg te vinden.

Het mag duidelijk zijn  dat we niet opvoeden tot technisch geschoolde leerlingen met een vakdiploma. Dat is niet pasbaar binnen het regulier basisonderwijs; er zijn ook geen vakdocenten.

We gaan door op de ingeslagen weg en laten zien dat het zo kan.

• docxlink naar artikel

  link naar artikel in Gelderlander

'Leren Zonder Grenzen' is de visie van basisschool Cleijn Hasselt. Dit is zichtbaar in drie onderdelen; leren zonder leeftijdsgrenzen (unitonderwijs), internationaliseren (Engelstalig onderwijs en wereldburgerschap) en ondernemerschap. Dat laatste onderdeel, ondernemerschap, is waarom wij Wetenschap en Techniek zo belangrijk vinden. Naast een ondernemende houding (zelfreflectie), leren onze kinderen beter door te doen, te ondernemen. 

Wij vinden de promotie van techniek erg belangrijk; beroepen in onder andere de bouw moeten aantrekkelijk worden, ook voor meisjes!

Wij zijn het project 'Build A House' gestart. Er komt een echt technieklokaal op het schoolplein die we samen met de leerlingen, de wijk en bedrijven gaan bouwen. Vanuit elke klas is er een klassenvertegenwoordiger gekozen die met de architect in gesprek ging als opdrachtgever. Bovenbouw leerlingen hebben een wijkonderzoek uitgevoerd waarvan de resultaten zijn besproken met de architect. Samen zijn er maquettes gemaakt en is het ontwerp ontstaan. Hierna heeft er een beroepenmarkt plaatsgevonden. Alle beroepen die te maken hebben met de bouw van ons technieklokaal hebben een marktkraampje ingericht en een workshop gegeven. Als de leerlingen echt geïnteresseerd zijn, is er de mogelijkheid om je in te schrijven voor naschoolse activiteiten op locatie bij de bedrijven die de workshops hebben gegeven. In de voorbereidende fase van de bouw zijn dus alle leerlingen, wijkbewoners, ouders en teamleden betrokken geweest. 

In de uitvoerende fase, die nog gaat komen, worden leerlingen en wijkbewoners weer betrokken door mee te helpen met bouwen en te leren over de verschillende stappen tijdens de bouw. Er worden 'vacatures' uitgezet onder de leerlingen waarop ze mogen solliciteren. Ze zullen dan bij bedrijven gaan oefenen met bijvoorbeeld schilderen en zodra de kozijnen van het technieklokaal geschilderd moeten worden, gaan deze leerlingen dit met een professional doen. 

Wanneer het technieklokaal klaar is, zal deze duurzaam worden ingezet. Onder schooltijd door de leerlingen om ondernemerschap tijdens onze schooladventures (=thema's/leerarrangementen) invulling te geven. Na schooltijd door de wijkbewoners als 'buurtschuur/repair shop'. Leerlingen krijgen een verantwoordelijke rol in het beheren van het gebouw. 

Het project 'Build A House' levert voor de school betekenisvol onderwijs op, een manier om onze visie sterk weg te zetten en betere resultaten doordat kinderen leren door te doen. 

Voor de leerlingen levert het intrinsieke motivatie op om te leren, een bredere kijk op techniek en mooie ervaringen.

Voor de leerkrachten levert 'Build A House' weken aan lesmateriaal op dat niet uit een werkboekje komt. Lessen uit de echte wereld die gemakkelijk te koppelen zijn aan reken- of taaldoelen. Zo is bijvoorbeeld het hoofdstuk uit de rekenmethode over meten en plattegronden makkelijk over te slaan door buiten bij de bouwgrond aan de slag te gaan. Reclame maken voor het technieklokaal, het aanschrijven van bedrijven en het communiceren met de architect vervangt een heleboel saaie taallessen. Onderwijs wordt betekenisvol. 

W&T onderwijs is bij ons op school geen apart vak maar zit verweven door de andere vakken tijdens schooladventures om 'Leren Zonder Grenzen' vorm te geven. 1 keer in de 3 jaar komt het schooladventure 'Build A House' terug waarbij W&T echt centraal staat. Hier wordt de doorgaande lijn bewaakt doordat we borgen aan welke doelen en activiteiten er is gewerkt in welke groep. In elke unit/bouw werken leerlingen dus minimaal 1 keer aan 'Build A House'. 

Wanneer het technieklokaal gebouwd is, wordt dit onder schooltijd structureel ingezet bij de andere schooladventures. De invulling bij ondernemerschap staat hierbij centraal. Dit zal worden ingeroosterd voor alle groepen.

Opdrachtgevers & Stuurgroep: Hester Bax (Cleijn Hasselt) en Frans van Blitterswijk (Contour de Twern)
Projectleider: Niels van Limpt (Born Advies)
Werkgroep Financiën: Niels van Limpt (Born Advies) en Will Loermans (Ontdekstation 013)
Werkgroep Bouw: Ad van Dijk (Ontdekstation 013)
Werkgroep Sociaal en Onderwijs: SuzanneVlug (Cleijn Hasselt) en Leila Hermus Abosalamo (Contour de Twern)

Overige partners:
- Ontdekstation 013; Will Loermans helpt ons bij het zoeken naar bedrijven die hun steentje bij kunnen dragen. Ook heeft het ontdekstation verschillende workshops verzorgd tijdens de beroepenmarkt.
- Techniek OntdekRijk; Laudy Brouwer en Annelies van Helvoirt ondersteunen de leerkrachten van Cleijn Hasselt bij het zoeken naar lessen en activiteiten. Ook ontvangen zij alle groepen op hun locatie voor W&T lessen.
- Platform Promotie Techniek Midden Brabant; Anita de Haas helpt bij het zoeken naar bedrijven die hun steentje bij kunnen dragen. 
- Gemeente Tilburg ondersteunt ons bij het aanscherpen van het bouwplan. Ook hebben zij een gastles verzorgd aan leerlingen over het proces van het aanvragen van een vergunning.
- DAT Architecten; Kim de Greef en Meggie Bessemans zijn betrokken bij het ontwerpen van het technieklokaal. In drie sessies hebben zij met leerlingen een ontwerp gemaakt. 
- Hawee Bouw; Reinier Wolfs is de aannemer. Ook was hij betrokken bij de beroepenmarkt.
- Van Pet naar Pret met Led; Rolph Adriaansen heeft drie sessies aan leerlingen verzorgd over het recyclen van plastic in het kader van het bouwen van een duurzaam technieklokaal.
- Stadsmuseum Tilburg; Sandra van Dam heeft een gastles verzorgd over de geschiedenis van de bouw. Hoe zag onze wijk er vroeger uit en hoe werd er toen gebouwd? 

Tijdens Techniekrijk Tilburg (https://www.dutchtechnologyweek.com/nl/events/techniekrijk-tilburg) hebben wij de Kick-Off van 'Build A House' gehad. Verschillende personen uit het werkveld maar ook leerlingen en ouders van onze school waren aanwezig bij de presentatie die door 3 leerlingen is gegeven. De wethouder van onderwijs, Marcella Hendriks, de bestuurder van XpectPrimair, Carin Zandbergen en de directeur van Contour de Twern, Gon Mevis, hebben alle drie een steen gemetseld en op deze manier symbolisch ons project geopend door de eerste steen te leggen. Ook 3 leerlingen van Cleijn Hasselt hebben een steen gemetseld van dit muurtje. Verder delen we veel via sociale media en willen we later nog aandacht besteden aan het delen van ons project met andere basisscholen. DIt staat gepland als het gebouw af is zodat we dan ook op praktische vragen antwoord kunnen geven. 

Het opzetten van de beroepenmarkt i.c.m. naschools aanbod en eigenlijk het hele project is een pilot dat nog nooit eerder op deze manier is uitgevoerd. Het werkelijk samen bouwen hebben we nog nooit eerder gezien en is dus nieuw ontwikkeld. Echter is dit geen middel maar echt een project. 

Wij vinden 'Build A House' een heel mooi voorbeeld van hoe Wetenschap en Techniek geïntegeerd kan worden naar betekenisvol onderwijs. In het projectplan in de bijlage wordt nog uitgebreider verteld over 'Build A House'. 

Voor aanvullende vragen kun je altijd contact opnemen met Suzanne Vlug, leerkracht basisschool Cleijn Hasselt. 0135422281 Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

• docxProjectplan Build a House DEF .docx

De wereld verandert in een razend tempo. Welke beroepen er over dertig jaar nog bestaan en welke nieuwe werkzaamheden tegen die tijd moeten worden uitgevoerd weten we niet. Wat we wel weten, is dat techniek zowel in de technische als niet-technische beroepen steeds belangrijker wordt en dat het beheersen van 21^e eeuwse vaardigheden noodzakelijk is om succesvol deel te kunnen nemen aan de snel veranderende maatschappij.
Wij spelen hier op in door de interesses van leerlingen te voeden en ruimte te bieden om talenten tot hun recht te laten komen, zo worden ze voorbereid op wat de toekomst van hen verlangt. Vraaggestuurd leren als basis voor wereldoriëntatie en leren op een Wereldplein zijn daarbij de kern.

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en stellen voortdurend vragen. Waarom is de lucht blauw? Wat is er eerder de pit of de boom? Deze onderzoekende houding hebben kinderen van jongs af aan nodig om hun omgeving te leren (ver)kennen en hun eigen weg te vinden in de wereld. Als leerlingen eigen leervragen stellen en onderzoeken kunnen zij op hun niveau en vanuit eigen interesses leren. Dit geeft hen een gevoel van zelfstandigheid en draagt bij aan geloof in eigen kunnen. De Lanteerne gaat daarom veelal uit van de leervragen van kinderen in het wereldoriëntatieonderwijs. Leerlingen hebben echter wel een rijke leeromgeving nodig met allerlei bronnen en materialen om hun vragen te kunnen onderzoeken, vandaar de ontwikkeling van het Wereldplein en de Werkplaats

We werken op De Lanteerne met het vraaggestuurd leren. Vanuit een prikkel wordt een thema geïntroduceerd, roepen we verwondering en nieuwsgierigheid op bij kinderen. Om tot een antwoord – en hopelijk weer een nieuwe vraag- te komen kunnen kinderen op verschillende manieren te werk gaan.

Dit vraagt om een leeromgeving die groter is dan je klaslokaal. Van hieruit heeft De Lanteerne in eerste instantie, het Wereldplein binnen ontworpen. Zeer recent is dit uitgebreid naar een Wereldplein buiten, met daaraan grenzend de nieuw ontwikkelde Werkplaats. De Werkplaats is een leeromgeving voor leervragen rondom natuur, wetenschap en techniek. De open deuren maken dat buiten en binnen met elkaar verbonden zijn. Er is ruimte voor moderne techniek: ICT, programmeren en robotica. Daarnaast biedt deze plek ook veel mogelijkheden voor de meer traditionele techniek, zoals houtbewerking en elektra.

Er zijn op het Wereldplein buiten verschillende werkplekken gecreëerd die specifiek gericht zijn op wetenschap en techniek. Zo zijn er twee verschillende waterpompen, een katrolbaan, een techniekhuisje met een zonnepaneel en zwakstroom. Er zijn waterbanen om te experimenteren en er is een verscheidenheid aan losse materialen zoals houten blokken, bamboestokken en pijpleidingen. Er is een weerstation geïnstalleerd en er staat een zand-en watertafel waarbij de hellingshoek ingesteld kan worden.
Naast de zelf gestelde leervragen werken we ook met een aanbod op het gebied van W&T. Alle kinderen van onderbouw tot bovenbouw komen in de Werkplaats in aanraking met verschillende technische principes, natuurkundige verschijnselen, technische vaardigheden en onderzoeks-/ontwerpvaardigheden. We ontwerpen deze leerlijn zelf, in samenwerking met een docent van de HAN Pabo. De keuze om naast het werken  met eigen leervragen ook een aanbod te genereren, stoelt op onze gedachte dat goede leervragen altijd voorkomen uit nieuwsgierigheid of nieuwe kennis/ vaardigheden.
Alle kinderen komen wekelijks anderhalf uur naar het Wereldplein. Hier komen ook alle leerkrachten van ons team. Daarnaast zijn er middagen voor talentontwikkeling waar leerlingen ook met techniek aan de slag kunnen en is er natuurlijk nog de mogelijkheid om in de stamgroep met W&T te werken.

W&T-onderwijs (het vraaggestuurd leren) sluit aan bij de verwondering en de nieuwsgierigheid van kinderen en hierdoor de intrinsieke motivatie. Het geeft zelfvertrouwen en een gevoel van zelfstandigheid. Veel 21^e eeuwse vaardigheden komen aan bod en kinderen leren met en van elkaar.  Het vraaggestuurd leren en specifiek het onderzoekend en ontwerpend vraagt veel samenwerking, samen van en met elkaar leren.

Daarnaast maken kinderen zich vaardigheden en kennis eigen.

Voor leerkrachten betekent dit een verandering van rol. Was de belangrijkste opdracht eerder zoveel mogelijk kennis over te dragen, nu wordt hij of zij geacht zich als sterke cognitieve verleider op te stellen. Het ontwikkelen van onder andere coachingskwaliteiten, een onderzoekende houding, didactisch meesterschap en pedagogisch vernuft zijn hierbij belangrijk.

W&T is verbonden aan onze thema’s, heeft een enorme impuls gekregen met het Wereldplein en de Werkplaats en is er voor alle kinderen van De Lanteerne.

Er is een structurele samenwerking met de HAN Pabo: een natuuronderwijsdocent is één dagdeel in de week aanwezig. Zij begeleidt kinderen op het Wereldplein, denkt mee in de ontwikkeling van ons curriculum.

Daarnaast is er een structurele samenwerking met het Technasium van het Mondial College, in het kader van de doorlopende leerlijnen PO-VO, verzorgen 5 VWO leerlingen jaarlijks een workshop techniek voor onze leerlingen.

De school werkt samen met Tech-kids, een vader en zelfstandig ondernemer die bij ons de programmeerlessen vorm geeft. Daarnaast zijn er verschillende bedrijven in de nabije omgeving van de school die aangegeven hebben dat ze willend zijn om ons te ondersteunen, wanneer dit nodig zou zijn.

Scholen zijn altijd welkom om bij ons te komen kijken, dit gebeurt ook zeer geregeld. We zijn voornemens een community of practice te vormen voor onze collega (Conexus)scholen. Omdat ons W&T onderwijs zo verbonden is met ons vraaggestuurd leren, het Wereldplein en de thema’s zal niet alles één op één over te nemen zijn. Maar scholen zijn altijd welkom voor inspiratie of kunnen onderdelen overnemen.

Het vragenmachientje is ontworpen door leerkrachten van De Lanteerne die mee deden aan het WKRU (Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit).
Met dr. H Stokhof is “Dynamind” dynamisch Mindmappen als werkwijze om leervragen te begeleiden verder ontwikkeld.

Op De Kariboe worden talenten ontdekt en ontwikkeld. Hierdoor wordt zelfvertrouwen gestimuleerd. Onderwijs in techniek- en natuur houdt de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen springlevend. Kinderen ontwikkelen hierbij belangrijke vaardigheden die zij nodig hebben in de toekomst en ervaren hoe het is om met hun handen bezig te zijn.

Techniekonderwijs is een belangrijk onderdeel van het schoolprofiel en sluit tevens goed aan bij het groene deelprofiel van de school. (zie de bijlagen die zijn toegevoegd). Zie ook de website van onze school (lees meer).

1) Twee techniekthema's per jaar
Op De Kariboe wordt in alle groepen jaarlijks met zes schoolthema's gewerkt, waarvan twee over techniek.
Binnen deze thema's wordt betekenisvol onderwijs gegeven waarbij zoveel mogelijk vakken worden geintegreerd.
Er wordt hiervoor een meerjaarplanning gemaakt zodat de 7 werelden van techniek aan de orde komen.
De lessen werledorientatie (lesmethode Faqta) worden hierbij gebruikt, aangevuld met eigen lessen van de leerkrachten en lesaanbod van externen (projecten).
Actuele gebeurtenissen tijdens het thema (zoals bijvoorbeeld feesten) worden in het thema gegoten.

2) BInnnen alle thema's is aandacht voor een techniekactiviteit.
Naast de twee techniekthema's worden ook tijdens de overige vier thema's techniekactiviteiten aangeboden. De thema's worden voorbereid en ingericht volgens een vast format (waarbij techniekactiviteiten dus een onderdeel zijn).

3)Doelab
De school heeft een doelab (technieklokaal) dat is ingericht voor leerlingen vanaf groep 3. Het lokaal is beschikbaar voor alle techniekactiviteiten van de leelringen van De Kariboe en 3 andere Heemskerkse scholen van de stichting OPO IJmond. Voor het doelab is een eigen lessenserie (leerlijn) techniek beschikbaar. Leerlingen van groep 1-2 krijgen een techniekaanbod in eigen klaslokaal (ingericht in verschillende hoeken).

4) Techniektorens
De Kariboe beschikt over de Techniektorens voor onder-, midden- en bovenbouw waaruit technieklessen in de klas kunnen worden georganiseerd.

5) TechPortschool
De Kariboe is een TechPortschool van waaruit groepen 3-8 jaarlijks een techniekworkshop in SHIP (IJmuiden) volgen, groep 8 het PET-IJmond bezoekt en de directie in het TechPortnetwerk meedenkt over ontwikkeling en promotie van techniekonderwijs (samen met VO-scholen en bedrijven).

6) STO
Vanuit de subsidie Sterk Techniek Onderwijs werkt De Kariboe samen met VO-scholen in de vorm van gastlessen in het Doelab door docenten van VO-scholen, workshops voor leerkrachten en bezoeken van leerlingen aan techniekcolleges.

Techniekondertwijs levert de leerlingen op:
- het houdt hun natuurlijke nieuwsgierigheid springlevend
- het geeft mogelijkheden voor actuele en betekenisvolle onderwijsinhoud
- het vergroot de 21e eeuwese vaardigheden
- het stimuleert betrokkenheid, moitivatie en eigenaarschap 
- het biedt de mogelijkheid tot talentontwikkeling en stimuleert zelfvertrouwen
- het biedt hen de mogelijkheid lekker met hun handen bezig te zijn

Techniekonderwijs levert de school op:
- mogelijkheid tot vormgeven toekomstgericht onderwijs (uitgangspunten hiervan zijn 5 gekozen duurzame doelen, uit de 17 sustainable goals van sdgnederland).
- promotie van techniekonderwijs met als doel meer linteresse voor technische beroepen
- mogelijkheden voor onderwijs met uitdaging voor leerlingen op verschillende niveaus 

Techniekonderwijs levert de leerkrachten op:
- het geeft de mogelijkheid tot geintegreerde lessen WO/taal/rekenen (kerndoelen 42, 44, 45)
- gemotiveerde en betrokken leerlingen

Door middel van de inrichting van het thematisch onderwijs en het gebruik van de lesmethode Faqta.

De Kariboe werkt via TechPort en STO samen met VO-scholen en bedrijven:

TechPortschool
De Kariboe is een TechPortschool van waaruit groepen 3-8 jaarlijks een techniekworkshop in SHIP (IJmuiden) volgen, groep 8 het PET-IJmond bezoekt en de directie in het TechPortnetwerk meedenkt over ontwikkeling en promotie van techniekonderwijs (samen met VO-scholen en bedrijven).

STO
Vanuit de subsidie Sterk Techniek Onderwijs werkt De Kariboe samen met VO-scholen in de vorm van gastlessen in het Doelab door docenten van VO-scholen, workshops voor leerkrachten en bezoeken van leerlingen aan techniekcolleges.

Momenteel wordt de kennis gedeeld met de Heemskerkse scholen van OPO IJmond en is deze ook beschikbaar voo alle 16 scholen van Stichting OPOIJmond.

Via TechPort wordt kennis gedeeld met andere TechPort-partners.

Er is een leerlijn/lessenserie voor het doelab ontwikkeld. Deze bestaat uit verschillende technieklessen per leerjaar die uitvoerbaar zijn qua ruimte en middelen waarover de school beschikt.

De school heeft techniekonderwijs in haar schoolprofiel staan (zie bijlagen).

• pdfgroen.pdf
• pdfTechniek.pdf
• pdfVisie Kariboe 2019.pdf

Op onze school staat talentontwikkeling van kinderen centraal.
Ons motto is :Talent verdient het om ontwikkeld te worden'

In ons onderwijs willen we elk kind met zijn of haar eigen unieke vaardigheden en talenten een plek geven en daar ook ruimte voor maken.
Wetenschap en techniek helpt ons hierbij.

Talentwontwikkeling doen we onder andere binnen de workshops die kinderen op onze school wekelijks volgen.

Alle leerlingen van de groepen 3 tot en met 8 volgen in gemende groepjes (diverse leeftijden door elkaar en maximaal 12 leerlingen) drie weken achtereen een serie workshops. Volgens een rooster worden de groepen doorgewisseld naar de volgende workshop. 

Leerlingen werken tijdens deze workshops niet alleen aan techniek, maar doen ook aan sport, muziek, drama, koken, kunstzinnnige vormgeving, natuur en omgeving (tuin en kas) etc.

Centraal binnen deze workshops staat de theorie van Gardner rond meervoudige intelligentie.
Kinderen zijn door de opzet en inhoud van de van de workshops op een heel andere maniere bezig met schoolse zaken.
doordat er gewerkt wordt met echte materialen, vanuit de passie van de workshopsgevers is het leren ook echt en is er spraken van vuur en ensythousiasme binnende workshops.
In de dagelijkse schoolpraktijk werken we deze denkwijze verder uit door met behulp van de methode Blink het eigen onderzoek en het creatief denken van kindern te stimuleren tijdens de lessen wereldoriëntatie. 

De workshops rond techniek omvatten een aantal onderdelen: Programmeren (mbv robotica), houtberwerking en workshop rond visserij en techniek (deze twee jaar en elke twee jaar weer een andere richting).
Bij de workshops techniek zoeken we contact met lokaal bedrijfsleven omdat daar de passie van het vak zit. En die passie willen we overbrengen.

Vorig jaar heb ik persoonlijk mogen ervaren hoe in Finland techniek een belangrijke plek heeft binnen het onderwijs. Zo is op elke school een uitgebreid techniekokaal aanwezig waar kinderen met allerlei vormen van techniek in aanraking kunnen komen. De technieklokalen worden in dit land ook gebruikt voor praktische verwerking van opdrachten uit de methodes. 
De aanwezigheid van voldoende materiaal en gereedschappen zorgt voor een prikkelende omgeving die uitnodigt tot werken.
Overigens is niet alleen W&T belangrijk, ook andere dagelijkse vakkennis wordt geintegreerd binnen het onderwijs.

Binnen onze school hebben we door de jaren heen via veel bedrijven ondersteuning gekregen in de vorm van allerlei materiaal dat we gebruiken tijdens de workshops en als praktische aanvulling op de lessen.

Het plan is om bij of in de school een ruimte te creeren of realiseren waarin al deze materialen samen een plek krijgen en een inspirerende plek vormen om te werken aan diverse opdrachten. Bovendien kunnen de technische workshops hier een plek krijgen.

Kinderen worden geïnspireerd en uitgedaagd om onder de leiding van een gepassioneerde leerkracht of vrijwilliger zelf te ontdekken en te creëren.
Van leerkrachten wordt ook verwacht hun eigen passie en vuur te delen.

Ouders worden betrokken bij het leren aan de kinderen en kunnen, onder andere tijdens de workshops, een rol vervullen door hun passie met de kinderen te delen. Daarnaast zijn ook veel vrijwillgers en externen betrokken bij de school om de leerlingen te begeleiden tijdens de activiteiten.

Onze school heeft een bijzonder karakter en valt op door de bijzondere maniere waarop we kinderen leren.

W&T heeft een prominente rol binnen de workshops die elke twee jaar weer een nieuwe cyclus ingaan.
In het totaal zijn er 18 verschillende workshops op verschillende terrein.

De robots die bij de workshops worden gebruikt worden ook gebruikt als hulpmiddel bij de schoolse vakken als rekenen, wereldorientatie, taal en spelling.

Tijdens wereldorientatie wordt creatief denken en wetenschap en techniek toegepast. De onderzoekende houding van kjnderen wordt gestimuleerd. De WO vakken worden geintegreerd aangeboden en bij de uitwerking van de doelen speelt ook W&T een rol. 

Als school werken we samen met ouders en andere vrijwilligers. Zij vervullen de rol als begeleider en als overdrager van hun passie op onze leerlingen. Het zien van de passie van anderen leert de kinderen ook hun eigen passie te ontdekken.

We werken ook samen met bedrijven. Bedrijven worden bezocht, maar medewerkers komen ook op school. Er zijn ook veel bedrijven die onze activiteiten technisch ondersteunen in de vorm van materialen.

Op het gebied van W&T werken we samen met twee VO scholen in Harlingen (Maritieme Academie en RSG Simon Vestdijk.

Er zijn inmiddels een aantal scholen binnen ons scholenverband die ons volorbeeld volgen.
een aantal collega's van andere scholen heeft onze school bezocht en op een drietal scholen start met ook met het geven van workshops. 

Naar aanleiding van een uitzending op tv Fryslân over onze aanpak heb ik zelf op een tweetal scholen binnen Friesland uitgelegd hoe onze aanpak binnen de workshops is.
Ook deze scholen zijn inmiddels gestart met het geven van workshops en het toepassen van de meervoudige intelligentie binnen hun onderwijs. W&T ispeelt bij deze invulling ook een grote rol.

We hebben diverse werkplekken  gerealiseerd en gevonden, binnen en buiten de school waar kinderen in aanraking komen met W&T.

Voor het programmeren hebben we een speicla hoek en tafel gemaakt waar alle materialen opgesteld zijn. Door de opstelling nodigt het uit tot gebruiken van de materialen.

Graag willen we binnen de school de beschikking hebben over een echt W&T lokaal of een ruimte naast de school. Er is ruimte rond de school om dit te realiseren.

Op dit moment is er een plek, maar deze voldoet niet aan de afmetingen om alles een goede plek te kunnen geven.

• docArtikel MI Pedagogiek workshops.doc

In de huidige maatschappij komen de kinderen veel in aanraking met technologische ontwikkelingen.
Denk aan huishoudelijke apparaten, auto’s, telefoon enz. Wij willen en moeten kinderen voorbereiden op deze toekomst. Middels ontdekkend en ontwerpend leren maken we kinderen nieuwsgierig hoe de wereld van wetenschap en techniek eruit ziet. Als kinderen eigenaar worden van hun eigen leerproces, bevordert dit de intrinsieke motivatie van kinderen. Houding, motivatie, zelfbeeld en vaardigheden zijn hierbij belangrijke aspecten. Hierdoor krijgen de leerlingen de kans om hun eigen talenten voor W&T te gaan ontdekken. Daarom zijn wij 3 jaar geleden al gestart met ons te oriënteren op Wetenschap en Techniek.

3 Jaar geleden zagen we dat W&T in 2020 in het curriculum van het basisonderwijs moest worden opgenomen.  Onze directie vond het erg belangrijk om hierin te investeren; zodoende zijn wij (2 ICT-ers) aan de slag te gaan om een leerlijn W&T op te zetten.

Vervolgens hebben we contact gezocht met hogeschool Saxion (Lego Education) en hebben we een eerste stap gemaakt door met ons hele team kennis te laten maken met W&T. We hebben ons verdiept in het aanbod van W&T via Kennisnet, kwto, SLO en hebben daarna de volgende leerlijn opgezet.

Gr 1/2/3: Unplugged lessen programmeren en programmeren met beebot/ bluebot, natuurkundige proefjes uitvoeren. Binnen de organisatie van deze groepen komt elke leerling één keer in de week met programmeren in aanraking. Het staat bij de kleutergroepen op het planbord. Ook groep 3 plant W&T in als extra taak op de taakbrief.

Gr  4: Programmeren met blue bots/ ozobots en scratch jr, lessen over tandwielen, uitvindingen en bouwen. Elke groep heeft één keer in de week de gelegenheid om naar het W&T lokaal te gaan. Hiervoor is de donderdag ingepland.

Gr 5/ 6: Programmeren met We Do 2.0/ ozobots/programmeerapps: ko de kraker-bomberbot-lightbot hour, natuurkundige proeven met luchtdruk/ magnetisme/ wind en een bezoek interactief techniekmuseum het Heim. Deze groepen hebben op de maandag en woensdag het W&T lokaal ter beschikking.

Gr 7/ 8: Programmeren met We Do 2.0 (gr7) Mindstorms (gr 8)/ minecraft/scratch, I motion, I movie/ action movie, drones en VR. Ook staat elk jaar een bezoek Urenco gepland. Deze groepen gaan op vrijdag naar het W&Tlokaal.

De groepen 5 t/m 8 werken vooral met onderzoeksvragen bij de verschillende activiteiten.
Dit doen we aan de hand van leskaarten en het programma WEDO.

Vorig jaar hebben we ons eigen W&T lokaal ingericht. Dit lokaal schept verwondering, nieuwsgierigheid en enthousiasme bij kinderen door o.a. de aankleding en materialen.

Samen met Saxion en leerkrachten gr 5 hebben we vorige jaar de eerste stappen gemaakt rondom ontdekkend en ontwerpend leren. Hierbij staat professionalisering en coaching van onze eigen leerkrachten voorop. Leerkrachten moeten zich zeker genoeg gaan voelen (self-efficacy) om met de leerlingen aan de slag te gaan.

Wij zorgden er vorig jaar voor dat iedere groep een periode in het W&T lokaal stond ingepland. Wij gaven dan de lessen W&T en de leerkracht ondersteunde hierbij. Dit schooljaar verzorgen leerkrachten zelf de W&T lessen.

We hebben een eigen W&T lokaal waar iedere groep gebruik van maakt. Ouders en kinderen zijn zeer enthousiast over de werkwijze in het W&T lokaal en de manier waarop wij dit vormgeven. Directie ondersteunt deze ontwikkeling van harte en zorgt voor de facilitering in de vorm van budget en uren. Ook vanuit dit gegeven heeft ict’er Christel een subsidie ontvangen van het LOF om talentontwikkeling op onze school te introduceren. Ook buiten onze school, is er van andere KONOT basisscholen belangstelling om hier lessen te volgen met een groep.

De leerlingen zijn erg enthousiast, worden steeds weer geprikkeld om juist vanuit de onderzoekende houding naar een oplossing te kijken of iets aan te vliegen. Hier word je als leerkracht alleen maar blij van. Je ziet juist tijdens de W&T lessen kinderen opbloeien die in de klas niet altijd met hun talent uit de verf komen. De leerlingen die meer uitdaging nodig hebben uit groep 7 en 8 (zowel op cognitief als sociaal niveau) leiden wij op tot JR digicoach. Zij geven 1 keer in de week programmeer lessen aan de groepen 1 t/m 3.

Wij hebben ons W&T verankerd binnen de zaakvakken, maar ook bij taal/rekenen verwerken we o.a. de programmeer lessen.  1 dag in de week heeft een jaargroep een vast moment om W&T te geven in ons W&T lokaal. We willen graag  W&T nog meer geïntegreerd hebben in ons onderwijsaanbod. We bieden het voor ons gevoel nog te veel er naast aan, maar het moet echt verweven worden in het aanbod met alle vakken die wij op school geven. Denk hierbij o.a. ook aan de verbinding cultuureducatie met wetenschap en techniek.

Ja, binnen de KONOT hebben we een ICT groep, waarbij we onze ideeën rondom W&T al meerdere keren gepresenteerd hebben. We hebben contacten met Twents Carmel College Potskampstraat. Kinderen mogen in het kader van Talentontwikkeling workshops volgen bij verschillende afdelingen van TCC. TCC is bezig met het opzetten van een groots W&T subsidieproject binnen hun school i.s.m. primair onderwijs Hier denken wij  ook in mee. Onze studenten van de PABO coachen wij met het geven van workshops over programmeerapps en techniek die leerkrachten kunnen inzetten bij het W&T onderwijs.
Wat betreft contacten met bedrijven, waar leerlingen workshops volgen zijn:
garage Peterman, Urenco, Cannondale, Sterrenwacht e.d.

Ja, wij delen beide de kennis met andere scholen. Wij hebben verschillende presentaties gegeven over onze leerlijn W&T. Documenten, leskaarten en lesprogramma’s die wij ontwikkeld hebben, delen wij met andere scholen. Ze mogen komen kijken/ ervaren bij ons op school.

Ja, wij hebben zelf de programmeerleerlijn voor groep 1 t/m 8 ontwikkeld. De inzet van junior digicoaches en de lessen met leskaarten hiervoor hebben we zelf ontwikkeld

We zijn als school al erg goed bezig met het inbedden van W&T in ons curriculum. Toch ervaren wij dat collega’s de stap naar het W&T lokaal als “groot” ervaren. De manier van lesgeven is anders, veel meer vanuit de nieuwsgierige/ ontdekkend houding van leerlingen. Die mindset zit er nog niet bij alle leerkrachten in. We denken daarom dat vooral die nieuwsgierige houding nog meer ontwikkeld moet worden…en dat kost tijd. Collega’s blijven stimuleren/ ondersteunen bij W&T en ons nog meer verdiepen in ontdekkend en ontwerpend leren blijft een opdracht voor ons als ict’ers!!

• docxaanmelding Techniek Troffee.docx

Uitgangspunten

1. Omdat wetenschap en techniek een steeds belangrijkere rol speelt in onze samenleving vinden we het belangrijk om kinderen regelmatig met techniek en wetenschap in aanraking te laten komen én aan de slag te laten gaan.
2. Steeds meer beroepen en activiteiten worden overgenomen door technische apparaten. We vinden het belangrijk dat kinderen deze veranderingen gaan inzien en dat ze bij producten uit hun eigen omgeving relaties kunnen leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik.
3. Steeds vaker worden oplossingen gezocht voor technische problemen in ons dagelijks leven. We vinden het belangrijk om kinderen dit te laten inzien, te laten ervaren en ze zelf te laten ontwerpen, uit te voeren en te evalueren.
4. Een werkwijze voor wetenschap & techniek dient te voldoen aan de eisen van de tijd qua kerndoelen en eindtermen.
5. Een werkwijze voor wetenschap en techniek dient goed inpasbaar te zijn in onze dagelijks praktijk.

Organisatie

1. We plannen jaarlijks gezamenlijke techniekweken voor alle groepen. Deze worden ingepland in het jaarrooster.
2. In deze weken plannen de groepen hun eigen techniekmiddag.
3. Een techniekmiddag vindt plaats van 13.00 – 15.00 uur voor groep 1 t/m 8.
4. Elke bouw kiest een andere middag om zo de materialen beter te kunnen delen.
5. Tijdens elke techniekmiddag staat er één thema centraal. In de biljlage vinden julluie het overzicht van onderwerpen. Er ontstaat zo een cyclus waarbij het thema eens in de 2 jaar aan bod komt.
6. De techniekcoördinator regelt de verdeling van de materialen en vult aan waar nodig.
7. De leerkracht bereidt zelf de techniekmiddag voor aan de hand van de themabeschrijving per thema en voert hem samen met de kinderen uit.
8. De techniekmiddag wordt gecoördineerd door de techniekcoördinator. Deze bewaakt de doorgaande lijn.
9. Tijdens de voorbereiding en uitwerking van de verschillende thema’s wordt de doorgaande lijn binnen de bouwen en schoolbreed bewaakt door de techniekcoördinator.
10. Elk jaar wordt er voor iedere groep een (buitenschools) techniekuitstapje georganiseerd.

Organisatie

1. We plannen jaarlijks gezamenlijke techniekweken voor alle groepen. Deze worden ingepland in het jaarrooster.
2. In deze weken plannen de groepen hun eigen techniekmiddag.
3. Een techniekmiddag vindt plaats van 13.00 – 15.00 uur voor groep 1 t/m 8.
4. Elke bouw kiest een andere middag om zo de materialen beter te kunnen delen.
5. Tijdens elke techniekmiddag staat er één thema centraal. In de bijlage vinden jullie het overzicht van onderwerpen. Er ontstaat zo een cyclus waarbij het thema eens in de 2 jaar aan bod komt.
6. De techniekcoördinator regelt de verdeling van de materialen en vult aan waar nodig.
7. De leerkracht bereidt zelf de techniekmiddag voor aan de hand van de themabeschrijving per thema en voert hem samen met de kinderen uit.
8. De techniekmiddag wordt gecoördineerd door de techniekcoördinator. Deze bewaakt de doorgaande lijn.
9. Tijdens de voorbereiding en uitwerking van de verschillende thema’s wordt de doorgaande lijn binnen de bouwen en schoolbreed bewaakt door de techniekcoördinator.
10. Iedere groep maakt jaarlijks een buitenschools techniekuitstapje.

In alle groepen (1t/m 8) worden de techniek activiteiten gedaan. Hierbij zijn alle leerkrachten betrokken. We hebben een eigen werkwijze ontwikkeld en gaan vooral uit van het zelf ondervinden van activiteiten en ontdekken wat er nog meer mogelijk is.

Tevens hebben wij de afgelopen schooljaren bekeken op welke manier wij Programmeren en Coderen kunnen inzetten in ons onderwijs. De techniekcoördinator heeft bekeken welke manier passend isn voor ons onderwijs en onze groepen.

Groep 1/2: heeft nu een Bee-bot en een bluebot + mat combinaties en mat verkeerswegen èn Learning Resources Let’s go activiteitenset, mat sprookjes met activiteitenblik sprookjes, mat transport en industrie met activiteitenblik transport en industrie, beebot lespakket het vliegtuig, penhouder bluebot

Groep 2/3: heeft nu een Beebot en een bluebot, + telmat voor rekenactiviteiten + alfabet mat + blancomat met insteekhoezen, Clementoni Doc, Learning Resources Code&go robotmuis activiteitenset, mat schateiland, mat dino's, penhouder bluebot

Groep 4: heeft 3 x Bee-blue + blancomat met insteekhoezen +mat cijfers+ PVCdobbelsteen met insteekmappen, Learning Resources Code&go muismania bordspel, Codewise, penhouder bluebot

Groep 5: heeft Ozobot 3x, Beeblue 3x, blancomat met insteekhoezen, mat topografie Nederland, mat ganzebord,  PVCdobbelsteen met insteekmappen, Dash&Dot Wonderpack, penhouder bluebot

groep 6-7: heeft Ozobot 3x, Clementoni Cyberrobot, Beeblue 3x, blancomat met insteekhoezen, Bee&Blue-bot mat euromuntstukken, mat 100 veld, mat europa, PVCdobbelsteen met insteekmappen, Dash&Dot Wonderpack, penhouder bluebot

Groep 7-8: heeft Ozobot 3x, Beeblue 3x, blancomat met insteekhoezen, Bee&Blue-bot mat breuken, kommagetallen en procenten, VCdobbelsteen met insteekmappen, Dash&Dot Wonderpack, Bee&Blue-bot mat taal, PVCdobbelsteen met insteekmappen, Dash&Dot Wonderpack, Sketch kit voor Dash&Dot, mat wereld, penhouder bluebot

Groep 1-8: In iedere groep is een klapper aanwezig waar opdrachtkaarten in verzameld zijn. Voor groep 1-4 zijn dit opdrachtkaarten horende bij de beebot. Voor groep 5-8 zijn dit opdrachtenkaarten voor de bleu-bot, ozobot èn Dash & Dot. We hebben ook een jaarabbonement bij codevaardig.nl. De opdrachten zitten ook in de klappers. Tevens hebben we de materialenkist die hoort bij codevaardig.nl. Tevens hebben wij 2 VR-brillen die door de hele school gebruik worden. 

Doelstellingen

1. We leren kinderen door middel van ervaren welke plaats techniek in hun dagelijks leven inneemt.
2. We laten de kinderen zich competent voelen om technische zaken uit hun dagelijks leven te kennen en te kunnen.
3. We leren dat de kinderen welke technische aspecten horen bij licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme, temperatuur en constructie.
4. We leren kinderen onderzoeken welke elementen belangrijk zijn bij natuurkundige en technische verschijnselen zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
5. De kerndoelen waarop het aanbod ontworpen is, zijn:43. De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind.45. De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren 44. De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 42. De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.

Wetenschap en techniek is duidelijk inpasbaar binnen ons daltononderwijs Als school vinden wij het belangrijk om zoveel mogelijk kapstokken aan te bieden, zodat kennis en vaardigheden verweven raken in de dagelijkse praktijk van ieder kind. Om dit nog verder in te bedden hebben we ons ook aangemeld voor het beste idee.

Evaluatie

1. De techniekmiddagen worden zowel door de leerkrachten als door de leerlingen geëvalueerd. De leerlingen evalueren de activiteiten die ze gedaan hebben. Ze bespreken wat ze geleerd en ervaren hebben.
2. De leerkrachten evalueren de organisatie van de techniekmiddag en bekijken of de doelen bereikt zijn.
3. Voor het eind van het schooljaar wordt de organisatie van de techniekmiddagen geëvalueerd tijdens een teamvergadering en daar waar nodig aangepast voor het volgende schooljaar.

Binnen de verschillende thema's is een doorgaande lijn aangebracht. Zo volgen de opdrachten zich qua moeilijkheidsgraad op. Tevens is er aanbod voor groep 1 t/m 8. Het heeft een vaste plek in onze jaarkalender. Daar waar mogelijk worden de huidige thema's al gekoppeld aan onze thema's van wereldoriëntatie.

Daar waar mogelijk is betrekken wij bij ieder thema de omgeving. Zo hebben we bij het thema licht contact met de opticiën die naar school komt om een workshop te geven in alle klassen.

Tijdens het thema bouwen worden ouders betrokken om te praten over hun eigen beroep en om daarbij spullen te laten zien en te demonsteren.

Madscience komt ieder jaar met een show en daarna nemen wij deel aan het naschoolsaanbod.

Tevens werken wij al een aantal schooljaren samen met STEM. Zij bieden ons de mogelijkheid om een 3D-printer te lenen. Tijdens deze periode zorgen wij ervoor dat alle kinderen (groep 1-8) kennis maken met de 3D-printer. 

Deze aanpak is zeer gemakkelijk over te nemen door andere scholen.
Binnen onze stichting zijn al diverse collega's komen kijken naar de materialen en werkwijze.

Zowel de beschrijvingen als de materialen zijn te verkrijgen.

Tevens zijn er veel mensen die naar ons daltononderwijs komen kijken en die dan ook ons wetenschap- en techniekonderwijs bekijken! Iedereen is welkom om te komen kijken.

Zie hiervoor de diverse themabeschrijvingen.

Alle themamiddagen zijn zelf ontworpen door de techniekcoördinator.

Gaandeweg werden deze bijgesteld en bijgeschaafd.

Wij zijn een innoverend team en zorgen dat onze ontwikkeling nooit stil staat.
Op dit moment zijn wij druk aan het onderzoeken op welke manier wij onderzoekend en ontwerpend leren kunnen integreren in ons wo-onderwijs. Daarbij willen we vraag dat wetenschap en techniek een vast onderdeel wordt binnen deze thema's.

Deze ontwikkeling is al in gang gezet. De leerkracht bespreken in de bouwvergaderingen op welke manier ze wetenschap en techniek kunnen laten terugkomen in de thema's. Wij willen hier echter een verdieping in aanbrengen. Daarom hebben we sinds dit schooljaar een werkgroep geformeerd die Onderzoekend en ontwerpend leren heet. Deze werkgroep zorgt ervoor dat er vinger aan de pols gehouden wordt binnen het team, er vernieuwingen worden uitgezet om zo in een verdiepende fase te komen. 

• pdfNieuwsgierigheid-prikkelen.pdf
• docwerkwijzestuk_techniek_en_wetenschap.doc
• docthemabeschrijving weer.doc
• docthemabeschrijving techniek water.doc
• docThemabeschrijving magnetisme en electriciteit.doc
• docthemabeschrijving lucht.doc
• docthemabeschrijving licht.doc
• docthemabeschrijving techniek geluid.doc
• docthemabeschrijving werken in de bouw.doc
• docThemabeschrijving in beweging.doc
• docThemabeschrijving in beweging.doc
• docOverzicht themamiddagen.doc

De Morgenster is een Jenaplanschool. We zijn een ‘leef- en werkgemeenschap’ van kinderen, ouders en leerkrachten. Op onze school gaan wij ervanuit dat iedereen uniek is en dat we met en van elkaar kunnen leren. Een jenaplanschool is ervarings- en ontwikkelingsgericht, coöperatief, wereldoriënterend, kritisch en zinzoekend. Daarbinnen ontwikkelen de kinderen de volgende essentiële vaardigheden; ondernemen, plannen, samenwerken, creëren, presenteren, reflecteren, verantwoorden, zorgen voor, communiceren en respecteren. De zogenaamde Jenaplan essenties.  

Wetenschap en techniek maakt deel uit van de maatschappelijke werkelijkheid waarin wij leven. Kinderen moeten er daarom kennis mee maken en leerervaringen mee opdoen. Wetenschap- en techniekonderwerpen lenen zich goed voor ontwerpend- en onderzoekend leren.  

Onderzoekend en ontwerpend leren sluit aan bij de nieuwsgierigheid die kinderen van nature hebben en bevordert hun betrokkenheid en intrinsieke motivatie én heeft een positief effect op de leeropbrengsten; het leidt tot een toename van inhoudelijke kennis. Daarnaast wordt er een groot beroep gedaan op hogere orde denkvaardigheden, op wetenschappelijke proces- en onderzoeksvaardigheden en het aanleren van 21e -eeuwse vaardigheden. Hier is een grote overlap met de Jenaplan essenties en sluit het heel goed op elkaar aan. 

De Morgenster heeft het werken met De Techniek Torens voor alle stamgroepen ingevoerd. Om de week werken de leerlingen met de opdrachten en ze worden begeleid door de stamgroepleiders en enkele ouders. Daarnaast krijgen de midden- en bovenbouw leerlingen regelmatig les in het lab; waar ze scheikundige proefjes doen. Daarvoor is een driejarenplan ontwikkeld met proefjes waarin de leerlingen kennis maken met een aantal basistermen en –principes, leren omgaan met eenvoudige materialen in een laboratorium, leren proefjes uitvoeren en daar conclusies aan verbinden. Deze lessen worden gegeven aan kleine groepjes leerlingen door ouders en grootouders. Naast de opdrachten van de techniektorens zijn er diverse materialen die ter aanvulling of vervanging van opdrachten van de techniektoren ingezet kunnen worden.  

Het WO-project Techniek komt jaarlijks terug. Alle leerlingen werken in groepjes aan de opdracht van het landelijk Techniektoernooi. We houden een schoolfinale en de winnaars vertegenwoordigen de school tijdens het Landelijk Techniektoernooi. Tijdens het WO-project techniek komt het ontwerpend leren aan bod en wordt er geoefend met de Jenaplanessenties, de taxonomie van Bloom en de 21e eeuwse vaardigheden. Daarbij worden ook de denksleutels ingezet en gaan we uit van de meervoudige intelligenties.  

De bovenbouw heeft de afgelopen drie jaar een WO-project gedaan aan de hand van een project uit ‘Wetenschappelijke doorbraken de klas in’ van het WKRU (wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit) en daarbij de didactiek van het onderzoekend leren gevolgd. Er is afgesproken ieder jaar een WO-project te doen waarbij het onderzoekend leren centraal staat en dit uit te breiden naar de midden- en onderbouw.  

Er zijn diverse materialen op verschillende niveaus op school aanwezig waarmee programmeren geoefend en geleerd kan worden en waarmee een stap in de richting van computational thinking gemaakt kan worden. Afgelopen september zijn we met de Marnixacademie(PABO) een proeftuin gestart met als doel beleid te maken mbt programmeren, een leerlijn op te zetten met de materialen die aanwezig zijn zodat alle kinderen van groep 1 t/m groep 8 leren programmeren en het geleerde leren toepassen in wereldoriënterende projecten. 

Zowel bij de opdrachten van de techniektorens als in het lab en tijdens het techniek toernooi zie je dat kinderen opbloeien. Doordat kinderen samen werken kan iedereen ontdekken waar zijn talenten liggen. De één heeft prachtige ideeën, de ander kan goed vormgeven, een derde is goed in het aansturen van de groep of het vastleggen van het proces. Zo ontdekken de kinderen ook dat alle talenten even belangrijk zijn om met elkaar tot een goed resultaat te komen. Ze leren heel nadrukkelijk van en met elkaar. Daarbij is de motivatie meestal groot. Dit zien we oa terug tijdens de schoolfinale van het techniek toernooi. De juryleden die van buiten de school komen, laten steeds horen verrast te zijn door de resultaten en de samenwerking. De teams die winnen gaan door naar het Landelijk techniektoernooi en de afgelopen 13 jaar heeft steeds tenminste één team een prijs gewonnen. Met die prijzen hebben we ons wetenschap en techniekonderwijs kunnen verrijken door nieuwe materialen aan te schaffen. 

We werken om de week met de techniektorens en in het lab. De opdrachten van de techniektorens zijn kerndoeldenkend voor wetenschap en techniekonderwijs en gaan uit van onderzoekend en ontdekkend leren. Ze bieden een doorlopende leerlijn van groep 1 tm groep 8. De kinderen moeten lezen om de opdrachten goed uit te kunnen voeren en oefenen zo begrijpend lezen. Er wordt ook gewerkt met inhoud, gewicht, meten en temperatuur. Zo krijgen de kinderen meer 'feeling' met wiskundige begrippen. 

We hebben ieder jaar een schoolbreed techniek project waarin we aan de slag gaan met de uitdagingen van het techniek toernooi. We werken hier 5 á 6 weken zo'n 3 uur per week aan. De kinderen houden tijdens dit project een logboek bij en zijn zo ook met taal bezig. Vaak moet er een constructie gemaakt worden en zijn de kinderen wederom bezig met verschillende wiskundige begrippen. 

Naast het project aan de hand van ‘Wetenschappelijke doorbraken de klas in’ wordt Wereldoriëntatie bij ons altijd aan de hand van projecten gedaan en daarin komen taal, onderzoekend- en ontdekkend leren en talentontwikkeling aan de orde. 

De Morgenster is een Jenaplanschool. We zijn een ‘leef- en werkgemeenschap’ van kinderen, ouders en leerkrachten. Er zijn dan ook veel ouders én grootouders die regelmatig helpen bij de technieklessen en het lab. Het hele techniekonderwijs is opgezet door een oud-collega en een moeder. Deze moeder werkte bij de Shell en via haar kregen we geld van Shell om ons laboratorium in te richten. Voor de jurering van de schoolfinale van het techniek toernooi vragen we mensen uit het bedrijfsleven. 

We zijn tot twee keer toe voorbeeldschool geweest en staan derhalve in het boek 'Voorbeeldscholen' welke is uitgegeven door Platform Bèta Techniek. Daardoor zijn we in contact gekomen met andere voorbeeldscholen en hebben we met hen onze ervaringen kunnen delen. Een enkele keer zijn er collega's van andere scholen bij ons komen kijken voor inspiratie of concrete aanwijzingen van hoe je om kunt gaan met bijvoorbeeld de techniektorens. Binnen de Stichting waar ik voor werk zijn we aan het zoeken naar manieren om onze ervaringen in te zetten ter ondersteuning van andere teams. 

We hebben lijsten en mapjes ontwikkeld/aangemaakt voor de organisatie van de lessen met de techniektorens. 

Een moeder en een opa hebben samen een driejarenplan ontwikkeld voor midden- en bovenbouw voor de scheikundige proefjes die uitgevoerd worden in ons laboratorium. 

De organisatie van het techniekproject hebben we in de loop der jaren steeds beter vorm en inhoud leren geven door bijvoorbeeld het logboek in te voeren en de stappen van ontdekkend leren in te passen.  

We gaan zelf beleid en een leerlijn maken mbt programmeren. 

We hebben een levendig schoolplein met oa moestuinbakken waar iedere groep elk jaar met wisselteelt in werkt. Zowel het plein als de moestuin bieden inspiratie voor W&Tonderwijs. We willen gaan ontwikkelen in de richting van een ecoschool. 

• jpg3dprinter.jpg
• jpglab 2.jpg
• jpgtechniek finale.jpg

Wetenschap & Techniek is DE pijler van het onderwijs van basisschool De Wielewaal. We willen de kinderen van groep 1 t/m 8 een 'onderzoekende en ontwerpende' instelling/houding meegeven. NIEUWSGIERIG zijn, is een basisvoorwaarde om tot leren te komen. 

De wereld waarin onze kinderen opgroeien is verweven met Techniek. In de '7 werelden van Techniek' krijgen de leerlingen een goed beeld van de diversiteit aan mogelijkheden voor hun toekomst.

Kortom, Wetenschap & Techniek zorgt er voor dat we onze kinderen de tools geven om aan hun (en onze) toekomst te werken..

ALLE kinderen nemen deel aan ons W&T-onderwijs, van groep 1 t/m 8 !!

Hiervoor hebben leerkrachten van groep 1/2 + 6 + 8 opleidingen gevolgd en werken we met de methode Blink (voor groep 3 t/m 8).

De school heeft een Onderwijskundig Coördinator Wetenschap en Technologie, die zorg draagt voor extra W&T activiteiten:

- W&T circuit voor groep 3 t/m 8 waarin we werken met de '7 werelden van Techniek'

- W&T jaarprogramma voor groep 1/2 waar de onderwerpen verweven zijn met het aangeboden thema

- W&T wedstrijden : OO Techniek, Vlaamse junior STEM Olympiade

- Dag van de Duurzaamheid, Codeweek, PETZ -dag, bezoek TechnoLab (VO-onderwijs)

- Verrijdbaar KinderLab voor groep 1 t/m 8

- de Klusklas : een klas met werkbanken + oven + een diversiteit aan materialen / gereedschappen

- W&T vormgeven op het Leerplein voor de kinderen van de peuterspeelzaal de Kikkerpoel + groep 1 t/m 3 van de Wielewaal

Het W&T onderwijs op de Wielewaal zorgt voor een bruisende school !! Een school waar kinderen geprikkeld worden om te leren, te onderzoeken en te ervaren.Een school waar alle kinderen tot hun recht komen.

De leerlingen kijken uit naar de W&T lessen en de mogelijkheden die er op school zijn voor onderzoek en het vormgeven van hun ideeën. Ze krijgen ruimte om niet alleen talig bezig te zijn, maar ook hun bèta-brein aan te spreken.

De leerkrachten zien kinderen opbloeien, actief meedoen met de lesstof. Het geeft ze ruimte om de les te verrijken en daardoor leerlingen te enthousiasmeren om door te zetten.

W&T is een 'speelse' manier om te leren om te gaan met : het maken van fouten, het 'vallen en weer opstaan' en vooral om te leren door te zetten / te gaan !!

We hebben een jaarplanning voor het W&T onderwijs, waarin alle activiteiten (W&T circuit + W&T lessengr.1/2 + wedstrijden + speciale W&T dagen)  

De W&T-lessen voor alle groepen staan ingeroosterd.

In de methode Blink (voor de zaakvakken van groep 3 t/m 8) biedt W&T lessen

Op het Leerplein (voor de kinderen van peuterspeelzaal t/m groep 3)  zien we W&T terugkomen in de thema's

Voor ons W&T onderwijs werken we samen met:

- ouders / grootouders en andere 'liefhebbers van het W&T onderwijs'

- TechnoLab, van het Clusius College in Schagen

- ToolKid : zij ontwerpen, leveren kindvriendelijk gereedschap

We hebben ook goed contact met:

- medewerkers van het Marinemuseum

- de Klokkenmaker in Schagen

Mijn kennis wordt gedeeld d.m.v.:

- artikelen, geschreven voor het tijdschrift de wereld van Het Jonge Kind en het boek 'Onderoeken en Ontwerpen met 4- tot 14 jarigen'

- workshops tijdens studiedagen of op aanvraag

- Overzichten, roosters, schema's kunnen worden overgenomen

- en iedereen is hartelijk welkom om op de school langs te komen

- het W&T circuit, met de '7 werelden van Techniek

- het verrijdbare KinderLab

- de W&T- leerlijn voor groep 1/2

Kom langs en verwonder je !! 

Onze school doet mee omdat wij Wetenschap en Techniek belangrijk vinden om aan te bieden aan de kinderen. Wij willen dat de kinderen er mee in aanraking komen zodat ze ook met hun handen dingen kunnen maken of demonteren en zodoende andere denkprocessen kunnen creëren en ervaringen kunnen uitproberen. Op de manier zoals het bij ons wordt aangeboden maken de kinderen iedere week kennis met diverse technieken en vaardigheden.

Iedere maandag is Techniekdag bijons op Het Kleurenorkest. Meester Bor maakt het lokaal gereed waarin 24 kinderen een uur lang kunnen werken. In het lokaal zijn 6 werkplekken ingericht waar de kinderen in groepjes van 4 met elkaar werken.

Technieken die aan bod komen zijn: demonteren (van oude apparaten), stroomtafel, solderen (bovenbouw), timmeren (onderbouw), constructie (lego, K'nex, Kapla), programmeren (Scratch, Microbit), Infento (Skelter bouwen)(bovenbouw), stofzuiger (onderbouw), Ozobot (onderbouw), figuurzagen en 'bibberbeestje maken' van de gedemonteerde onderdelen.

In de even weken komen er 4 groepen langs, in de oneven weken komen de andere 4 groepen langs. De eigen leerkracht is in die tijd vrij voor andere werkzaamheden (portfoliogesprekken, administratie). Meester Bor haalt en brengt de kinderen.

Er wordt gewerkt met zelfontwikkelde opdrachten (geen methode). Tijdens de pilotfase (2 jaar geleden) is gekeken naar de interesse van de kinderen en welk aanbod daar bij zou kunnen passen (dus opgezet naar aanleiding van de vraag van de kinderen) .

Het gaat er vooral om de kinderen te laten ontdekken en uitvinden. De materialen die worden gebruikt worden door meester Bor met een klein budget bij elkaar verzameld. Oude apparaten om te demonteren komen van de Kringloopwinkel ,hout om te timmeren en figuurzagen krijgt hij van een bevriende Hubo die resthout voor hem verzameld, koperdraad om te solderen wordt gehaald uit VD-draad dat hij van bevriende electrabedrijven krijgt en stript en zo meer.

We zien dat de kinderen op een andere manier aan het leren zijn dan in de klas. We zien andere samenwerkingen, handelend leren, ontdekkend leren, stap voor stap leren. Ook zien we dat de kinderen vaak aan elkaar aan het leren zijn. Ze lopen vrij rond het lokaal en helpen elkaar waar nodig. Er worden heel veel ervaringen uitgewisseld.

Ook de terminologie die wordt gebruikt wordt door de jaren heen steeds technischer. Zo begrijpen alle kinderen al de termen 'tegen de klok indraaien' (demonteren) , torx-schroevendraaier, kruiskopschroevendraaier, koperdraad, soldeertin en veel meer. Ook als ze een bepaalde schroef zien, weten ze welk gereedschap er nodig is om het los te draaien of te bewerken.

De leerlingen zien er naar uit om naar Techniek Atelier te gaan. Het is leuk, leerzaam en altijd verrassend. Je weet met wie je in het groepje zit, en het is altijd een verrassing wat je nu weer gaat leren.

De leerkrachten krijgen enthousiaste kinderen terug in de klas en hebben een uur aan hun administratie of andere werkzaamheden kunnen werken.

Techniek Atelier is iedere maandag. Voor alle groepen. We hebben dit verdeeld in de even en oneven weken. De kinderen komen 19 keer per jaar naar Techniek.

In de even weken: groepen 3, 3/4, 5 en 6

In de oneven weken 1/2, 3, 7 en 8

Onze school werkt samen met andere partijen voor de aanvoer van de materialen

Kringloopwinkel Anna Paulowna

Hubo Breezand

Kaandorp Wijnker Electrotechniek

Wijnker Mechanisatie

Zij stellen alle materialen (bijna) kosteloos ter beschikking

Meester Bor heeft zelf ook een eigen Techniek Clinic verzameld.

8 boxen met 10 opdrachten waar de kinderen in groepjes van 4 mee kunnen werken. Deze Techniek Clinic neemt hij mee als hij op vrijdag invalt in de Flexpool. Zo laat hij op andere Blosse scholen zien dat techniekles geven niet echt complex hoeft te zijn. Met eenvoudige middelen kan je de kinderen al aan het werk zetten voor een uitdagende middag.

Demonteren: Veruit het favorietste onderdeel van alle kinderen. Meester Bor werkt elke vakantie 1 dag in de Kringloopwinkel in Anna Paulowna. Daar controleert hij apparaten op goede werking. De apparaten die het niet meer doen (printers, dvd-spelers, luidsprekers, videorecorders, stofzuigers enz) mag hij meenemen. De kinderen hebben twee bakken met gereedschap (ook verzameld bij de kringloop, kennissen) en demonteren het hele apparaat. De gedemonteerde materialen worden gesorteerd in bakken (elektriciteits-tafel, plastic, ijzer, andere metalen, printplaten, cartridges, papier en restafval). Deze bakken gaan naar een recycle station in Alkmaar zodat dat milieuvriendelijk wordt afgevoerd.

De elektriciteits-tafel:  Van de apparaten die gedemonteerd worden, worden de motortjes, overbrengingen (uit printers) op de electriciteits-tafel gelegd. De kinderen die bij deze tafel aan het werk zijn kunnen, m.b.v. 12-volt adapters waar de kleine stekkers zij afgeknipt, stroom op de motor, speaker, lampjes, bibber-eieren zetten. 

Timmerplaten: we zijn er achter gekomen dat de timmertafels voor de kinderen van de onderbouw te hoog zijn. Daarom zijn uit een oude kast 6 legplanken gehaald. Die fungeren als timmerplank waar de kinderen op kunnen werken

Stofzuiger en videobanden: bij toeval ontdekt door een leerling uit groep 2. Een oude stofzuiger staat aan. In de zuigmond kan de volle lengte van een videoband worden opgezogen en eventueel halverwege er weer uit worden getrokken. Boven de uitblaas (omhoog) kunnen flarden videoband heel mooi fladderen

Toetsenborden: met een grote schroevendraaier halen de kinderen van groep 1-2 toetsen los van toetsenborden. Als alle toetsen later verzameld zijn, kunnen ze kijken of ze hun naam van de letters kunnen maken

Ook al werken we met een klein budget, er gaan wel eens dingen stuk, of ze slijten door intensief gebruik. De gelden die te winnen zijn willen we graag inzetten voor beter gereedschap om te demonteren, robots om te programmeren (voor de bovenbouw) en vervanging van constructiematerialen (Lego, K'nex)

Eigenlijk zouden jullie eens moeten komen kijken. Op een maandag. Bij ons, Het Kleurenorkest in Limmen.

Techniek Atelier op Het Kleurenorkest, ook daar wordt je blij van!

• jpgKapla en Domino
• jpgConstructie hoek

  K'nex, Lego en ander bouwmateriaal
• jpgFiguurzagen
• jpgBibberbeestje

  Bibberbeestje maken van gedemonteerde materialen
• jpgSoldeertafel
• jpgElektr. tafel
• jpgDemonteertafel
• jpgInfento

  Maak een echte skelter om door de gang van school te scheuren.
• jpgProgrameertafel

  Tablet en laptop. Voor Ozobot, Scratch en Microbit.
• mp4Boren

  Hoort bij timmeren, hoe werkt een handboor?
• mp4Elektr. tafel

  Toepassen van een gedemonteerde motor bij de E-tafel. Hier wordt de motor gebruikt om te slijpen
• jpgDemonteren
• jpgTimmeren
• jpgDemonteren
• jpgDemonteren
• jpgDomino
• jpgInfento
• jpgDemonteren

Daar zijn verschillende redenen voor:

• Wij streven naar balans in ons leerplan tussen 'hoofd, hart en handen'. Techniek is één van de onderdelen die kinderen laat samenwerken tussen die drie.
• Wetenschap, Techniek & Talent is een volgende trits die wij van belang vinden. Ze combineren heel goed.
• Kinderen genieten er van iets te bedenken, te Maken, te testen en te verbeteren. Het geeft een gevoel van trots als er iets 'staat'.
• Wij willen een onderzoekende leerhouding stimuleren. WTT past daar heel bij.
• Wij leren kinderen via de ontwerpcyclus te denken en te handelen.
• Wij willen kinderen interesseren voor beroepen die met het ambacht hebben te maken. 
• Het kunnen hanteren van gereedschappen is ontzettend handig als je later op eigen benen wilt staan. Daarom hebben wij allerlei gereedschappen aangeschaft.
• Wij staan achter de filosofie van de Makermovement.
• En tenslotte: WTT wordt een verplicht vak, dat wij graag op tijd vormgeven.

Op verschillende manieren:

• Wij hebben een MakerSpace (soort technieklokaal) ingericht, waarin kinderen o.a. werken met de ontwerpcyclus. Ze ontwerpen, bouwen, testen en verbeteren hun producten. Er is een grote verscheidenheid aan materiaal en gereedschappen.
• Deze lessen zijn zoveel mogelijk in samenhang met de thema's van onze wereldorientatie. Bijvoorbeeld bij het thema 'Romeinen' bouwen ze een amfitheater, een balista of iets anders waaraan ze in samenhang met het thema willen werken. 
• We kiezen voor minder onderwerpen, maar wel meer 'de diepte in'.
• De lessen worden verzorgd door twee externe docenten die wij inhuren. Zij zijn kunstenaars, docent en ontwerpers en brengen een bijzonbdere dynamiek in de lessen.
• Tijdens de lessen komen verschillende gereedschappen langs. Na instructie kunnen ze er mee aan de slag.
• Wij werken aan de ontwikkeling van een arrangement 'Plusgroep MakerSpace' voor kinderen die duidelijk meer behoefte hebben aan het werken met hun handen. Soms wordt dat wel een 'klusklas' genoemd, maar wij willen niet dat er verwarring ontstaat: een plusklas voor de meer- en hoogbegaafden en een klusklas voor de kinderen die minder goed leren. Daarom PLusgroep MakerSpace.
• De groepen 3, 6, 7 en 8 nemen deel aan cycli van lessen in de MakerSpace. De groepen 4 en 5 doen dit jaar mee aan een WTT-pilot van Astrid Poot/Ester Stoelinga (Fluxus en www.lekkersamenklooien,nl) en doen dus andere dingen rond WTT. Indien goed passend bij een thema wereldorientatioe, kunnen zij echter wel les krijgen in de MakerSpace.
• De twee onderbouwgroepen doen op afspraak mee, als dat goed past in hun thema.
• Naast de verbinding met thema's, kunnen leerkrachten aangeven behoefte te hebben aan extra lessen rond een techniekonderwerp.
• In de middenbouwgroepen circuleren drie klooikoffers (lijmpistool, solderbout, electronica). De koffer gaat een week lang met een kind naar huis en daar werkt het kind samen met papa, mama, opa etc. aan een opdracht. Dat verwerken ze in een boekje met tekst en foto's. Kind en ouders zijn reuze trots!

Wij zien:

• Kinderen én leerkrachten genieten enorm van de lessen. 
• Kinderen ontwikkelen vaardigheden in het werken met gereedschappen.
• Kinderen leren principes van onderzoek, verslaglegging.
• Nieuwsgierigheid en verwondering worden gestimuleerd.
• Kinderen leren via het ontwerpproces te denken en te handelen.
• Er worden mooie producten gemaakt en we zien nog mooiere leerprocessen.
• Trots bij kinderen, leerkrachten en ouders.
• Soms zien we kinderen opbloeien, bij wie het cognitief niet allemaal zo vanzelfsprekend gaat. 

Op Het SchatRijk:

• Het thema WTT is net het thema geweest van onze grote studiedag/congres van onze stichting Agora. Verschillende topsprekers en tal van workshops volgden op die dag. Het was de kick-off van WTT. Dit jaar gaan wij ook op schoolniveau verder met dit thema.
• Integreren we WTT met ons wereldoriëntatie. Die samenhang maakt het onderwijs sterker.
• Het is duidelijk welke groepen, wanneer les in de MakerSpace hebben.
• Wij geloven niet in uitgebreide lesbeschrijvingen achteraf en daardoor een toevoeging aan de administratieve last in het onderwijs. Ieder thema is weer anders en het is verrassend om te zien welke nieuwe ideeën er iedere keer weer opkomen.
• Wij huren de twee externe docenten jaarlijks in, nu voor het tweede jaar.
• De MakerSpace is net helemaal gerenoveerd en opnieuw ingericht. Het lokaal blijft ook in de toekomst een visitekaartje van de school.
• Het is de bedoeling dat wij het aantal klooikoffers uitbreiden.

Wij werken hierbij samen met:

• Fluxus, voor de pilot 'leerlijn Makereducation'.
• Astrid Poot, idem
• AGORA, deelname van onze speciaqlist WTT aan Professionale Leergemeenschap WTT
• Bedrijven in de Zaanstreek BB-Hal) , voor de levering van gratis bouwmaterialen

Jazeker. Wij participeren in de Professionele Leergemeenschap Wetenschap, Tecniek en Talent van Agora. Hier komen zo'n 25 leerkrachten samen om kennis te delen, good practice uit te wisselen en informatie uit te wisselen.

Wij geloven dat iedere school een MakerSapce kan inrichten. Begin klein en laat het organisch groeien. We laten graag zien hoe je vrij eenvoudig gereedschap kunt inzetten, het ambachtelijk werken kunt stimuleren en tecchniek kunt combineren met lessen wereldorientatie.

1. Naar voorbeeld van Astrid Poot hebben we zelf klooikoffers samengesteld en zetten die volop in.
2. We hebben een verrijdbaar gereedschapbord getimmerd en ingericht met gereedschappen.
3. De ontwerpcyclus hebben we zelf bedacht (met gebruik van enkele voorbeelden).
4. De MakerSpace hebben we ingericht.

Goed om te weten:

Onze natuurspeelplaats is nu al een heel mooie leeromgeving. Er is reeds een waterspeelplaats, leemoven, amfitheater, paddenpoel en grote moestuin. De natuurspeelplaats gaan we (na goedkeuring) in een Europees project rond 'Sciene & Arts' de komende twee jaar verrijken met materialen, die direct met WTT hebben te maken. Samen met een Ierse, Duitse, Deense en Kroatische school gaan we hieraan werken.

Denk hierbij aan:

• Grote thermometer
• Weerstation
• Bouwmaterialen voor huttenbouw
• Bij onze reeds bestaande waterspeelplaats: pijpen, slangen, trechters etc.

Daarnaast bieden onze voedingslessen ook aanknopingspunten voor WTT.

Vanaf dit schooljaar start Ibs Okba ibnoe Nafi met het geven van lessen Wetenschap & techniek (W&T). W&T gaat over het opdoen van kennis en vaardigheden op het gebied van maken, ontwerpen en onderzoeken. Ook technologie is een onderdeel van W&T.
 
Vanaf 2020 moet W&T structureel opgenomen zijn in het schoolplan van elke school (Techniekpact 2016), dit is een van de redenen om nu met W&T aan de slag te gaan.  
Daarnaast vinden het belangrijk dat kinderen niet alleen leren door cognitie (denken) maar ook door doen. W&T is hiervoor uitermate geschikt. Door het toepassen van kennis, kan je deze kennis beter onthouden. Dit is het uitgangspunt van de taxonomie van Bloom (Bloom, 1956)  Ook het leggen van verbanden helpt leerlingen (complexe) situaties te begrijpen, dit heeft tevens een positief effect op de ontwikkeling van de cortex van kinderen. 
 
We vinden het belangrijk dat onze leerlingen niet alleen cognitieve maar ook praktische vaardigheden beheersen als ze onze basisschool verlaten. Hierbij denken we concreet aan dingen maken en het kunnen omgaan met gereedschap, maar ook ontwerpen, onderzoeken, en de zogenaamde 21e eeuwse vaardigheden. Dit zijn vaardigheden die we in de toekomst (steeds meer) nodig hebben, zoals digitale vaardigheden, communiceren en plannen. Aan deze vaardigheden wordt op onze school nog nauwelijks aandacht besteed.

We werken bij W&T met thema’s, dit om de verbinding tussen verschillende vakgebieden te bevorderen. W&T wordt dus als het ware de 'lijm' die vakken met elkaar verbindt. In het schema in de bijlage staat het zelf ontworpen model voor opbouw van thema's W&T.
 
Bij de bovenbouw vormt de leerstof van vakgebieden, vanuit de leefwereld van de kinderen, een betekenisvolle context voor de thema's. We zoeken steeds de verbinding met de lesstof van de zaakvakken (methode: Wijzer!) in de klas en verbinden die met het W&T-thema’s.                             

Er wordt gewerkt vanuit de basis, vaardigheden op het gebied van rekenen en taal. Zo gaan leerlingen meten, plattegronden maken, een verslag schrijven en informatie verwerken uit verschillende bronnen. 

In de buitenste cirkel zien we de vaardigheden, hierbij passen de ‘21e eeuwse vaardigheden’ en vaardigheden rondom onderzoekend en ontwerpend leren.  De 21e eeuwse vaardigheden bestaan uit een geheel van digitale vaardigheden , sociale vaardigheden en zelfregulatie (leren plannen e.d.) Elk thema bevat een of meerdere onderdelen uit elke 'schil' van de cirkel. Het jaarprogramma borgt er aan alle deelgebieden binnen de verschillende schillen gewerkt wordt. Hierbij werken we naar een doorgaande leerlijn. Vooruitlopend op het nieuwe curriculum in 2022, zorgen we dat de onderdelen mens & maatschappij, burgerschap en digitale geletterdheid al zo veel mogelijk opgenomen zijn in de basiscirkel voor themaontwerp en de te ontwikkelen lessen.
 
In de onderbouw werken we met dezelfde cirkel. Hier sluiten we aan bij de thema’s van de methode piramide (groep 1-2), Veilig leren lezen (groep 3) en de wereldoriëntatiemethode Wijzer! van groep 4. Natuurlijk integreren we ook in de onderbouw veel taal- en rekenvaardigheden. Vanzelfsprekend zullen we in de lessen rekening houden met de Islamitische identiteit van het onderwijs.

Organisatie van het onderwijs De leerlingen van de groepen 5 t/m 8 krijgen wekelijks 1,5 uur W&T-les in een technieklokaal.  Deze les wordt gegeven door een vakleerkracht W&T (juf Patricia).

De groepsleerkracht is altijd bij de lessen aanwezig, deze begeleidt ook de leerlingen. Door coaching van de vakleerkracht doet de leerkracht zelf zowel technische als didactische vaardigheden op. De methodelessen aardrijkskunde, geschiedenis en N&T worden nog steeds door de groepsleerkracht in de eigen klas verzorgd. De themales wordt gegeven tijdens W&T. Door het werken in thema’s, zal wel de volgorde van de methodelessen veranderen. Zo kan het zijn dat er eerst een hoofdstuk aardrijkskunde aan bod komt en daarna een hoofdstuk geschiedenis. De W&Tleerkracht maakt hiervoor een rooster.

Van de leerling wordt een betrokken houding verwacht. Een kind is van nature nieuwsgierig en deze grondhouding is belangrijk bij het doen van onderzoek. 
Omdat we niet alleen uit boeken leren, maar juist veel doen, gaan we verschillende keren per jaar op excursie. Dit kan zijn naar een park in de buurt of naar een museum. 

Hoewel we pas gestart zijn met de lessen, zijn er nu al resultaten zichtbaar. Voor mij is het aller belangrijkste resultaat dat de kinderen het fantastisch vinden! De leerlingen kijken echt uit naar de 'les'! Ook de kinderen die het in de klas zo moeilijk vinden (cognitie) kunnen bij W&T uitblinken en ze begrijpen soms daardoor de lesstof in de klas veel beter.

Tijdens de eerste ouder-kind gesprekken werd W&T ook door de ouders geroemd, een enorm comlpiment voor mij als leerkracht! Ook de leerkrachten zijn blij, ze hebben zelf niet de didactische kennis om met O&O leren aan de slag te gaan, maar ze zijn wel erg enthousiast en dankbaar. De leerkrachten laten de thema's in de klas ook steeds meer 'leven' en proberen hun didactiek aan te passen.

Wij willen onderzoeken of de toetsresultaten van de zaakvakken uit de methode ook omhoog gaan door de W&T-lessen, het is echter nog te vroeg om dit echt aan te tonen. 

Wij hebben onze aanpak verankerd in het plan 'W&T op Ibs Okba Ibnoe Nafi. Dit plan stuur ik mee in de bijlage.

Er is een lokaal gereserveerd voor W&T. Dit lokaal is structureel beschikbaar. Hierin staat 'oud meubilair', 3 handvaardigheidstafels en er zijn kasten voor bergruimte. Een prima ruimte om te onderzoeken, ontdekken en te 'doen'.

De vakleerkracht heeft een vaste aanstelling gekregen van 0,5 fte, dit geeft de mogelijkheid om structureel aan het onderwijs (in groep 5 t/m 8) te bouwen en elke groep wekelijks 1,5 uur W&T te geven.

We werken in thema's vanuit de zaakvakken Natuur&techniek, geschiedenis en aardrijkskunde. In de thema's integreren we (21e eeuwse) vaardigheden en rekenen/taal . Daarnaast koppelen we alle thema's aan de leefomgeving om ze betekenisvol te maken.

Er is, voor de bovenbouw, een complete opbouw gemaakt in vaardigheden zodat er een doorgaande leerlijn ontstaat.

Partijen waarmee we dit jaar (tot nu toe) hebben samengewerkt:

- Makersbase Breda: gebruik maken/lenen van greenscreen, bee bots, programmeren enz.  

- NVHTO: gastles beroepen

-bouwschool Breda: hulp bij thema 'Knappe koppen en Gouden handjes'

- Jet-Net/Technet: hulp bij zoeken bedrijven in onze omgeving.

-Uitvindfabriek Breda: we hebben een presentatie gegeven tijdens een W&T caféover onze werkwijze van W&T

-Nieuwe Veste Breda (centrum voor cultuur): we hebben een presentatie gegeven tijdens de opening van het culturele jaar over onze werkwijze van W&T

- Erfgoed Breda: excursies en leskisten over Breda 

-Klassenboeren: excursie georganiseerd naar melkveehouderij.

-Kinderboerderij Wolfslaar: 'handen uit de mouwen' excursie op de boerderij

- Natuur & milieu educatie Breda, leskisten: Smaaklessen(onderzoekjes), kaas maken, paddenstoelen (onderzoek) enz. 

- Hornbach Breda; sponsoring hout en gratis zagen.

Ja, we zijn trots op onze aanpak (we denken dat deze aanpak echt goed werkt!) en hebben al twee keer onze aanpak mogen presenteren: op het W&T-café in de uitvindfabriek in Breda en tijdens de opening van het culturele jaar van 'De nieuwe veste'.

Leerkrachten van andere scholen reageren ook enthousiast op onze aanpak en binnenkort komen leerkrachten van een andere Bredase basisschool bij ons kijken om ideeen op te doen.

Andere scholen kunnen deze aanpak zeker overnemen. In onze opzet maken we gebruik van een 'vakleerkracht' maar als de groepsleerkrachten genoeg didactische vaardigheden en kennis van O&O-leren hebben, dan kan het programma wellicht ook door de groepsleerkracht uitgevoerd worden.

Ja, heel veel:

De ontwerpcirkel voor het onderwijs (zie bijlage).
Een themaplanning met doorlopende leerlijn
Heel veel lesmateriaal
Leerdoelaarten per thema (geeft structuur voor de leerlingen)

De bedoeling is dat W&T schoolbreed ingezet gaat worden. Dit schooljaar zijn we als pilot begonnen in de bovenbouw (groep 5 t/m 8). De bedoeling is dat uiteindelijk W&T vanaf groep 1 t/m 8 een vaste plaats in het rooster heeft.

• docxleerdoelkaarten.docx
• docxCirkel voor ontwerpen van thema.docx
• pdf20200701PVA Wetenschap & techniek op IBS Okba.pdf

De Merwedeschool DOET; Durven Ondernemen in Eigen Talent en bereidt leerlingen voor op hun toekomst. Of die toekomst nu ligt in de bouw, de wetenschap of bijvoorbeeld de kunstwereld, is lang niet altijd van tevoren duidelijk. Wel weten we dat kinderen pas voor een beroep of een opleiding kunnen kiezen als ze zien en weten wat het inhoudt. Kinderen zoveel mogelijk vaardigheden aanleren en vakgebieden laten ervaren is het doel van onze school. Techniek en technologie zijn daar belangrijke onderdelen van, zeker omdat de verwachting is dat technisch inzicht en oplossend vermogen (ook) in de toekomst belangrijke vaardigheden zullen zijn.

Daarnaast zien wij in onze omgeving een enorme vraag naar mensen in de techniek in de breedste zin van het woord. Het is mooi om bij te kunnen dragen aan de toekomst van het lokale bedrijfsleven en zo aan te sluiten bij wat er speelt in de omgeving van onze school en onze leerlingen.

Ook voor kinderen die niet direct een technisch beroep zullen kiezen, is ons techniekonderwijs waardevol. Kinderen leren door het werken met techniek en technologie vaardigheden die ze breed kunnen toepassen. Ook in beroepen en werkvelden de we nu misschien nog niet voorzien. Creativiteit, inzicht, leren leren, doorzettingsvermogen, onderzoekend leren, verschillende manieren van denken en samenwerken zijn belangrijke onderdelen van ons techniek en technologieonderwijs.

Waar we het uiteindelijk voor doen zijn kinderen zoals M. die aan het eind van een les zei “Door de Techloods ben ik ook ergens de beste in.”

Techniekonderwijs geven we in onze Techloods, een apart gebouw op ons schoolplein waar op dit moment twee leerpleinen zijn ingericht voor houtbewerking en metaal en een voor robotica, programmeren en elektrotechniek.

De basis van ons techniek onderwijs wordt gevormd door de leerlijn techniek PO in aansluiting op het VO. Daarbij houden we de vrijheid om aan te sluiten bij die onderwerpen die de kinderen bezighouden of bij een activiteit van een van onze lokale ondernemers. We zijn dit schooljaar gestart en willen erg graag opschalen naar andere groepen. Op dit moment gaan groep 6, 7 en 8 een dagdeel naar de Techloods om te werken met techiek onder begeleiding van onze groep 8 leerkracht en een docent Produceren, Instaleren en Energie (PIE) vanuit Omnia College, de vmbo-school in Gorinchem waar de Merwedeschool nauw mee samenwerkt.

Veel van deze ondernemers hebben de Techloods geholpen door bijvoorbeeld gereedschap of machines te leveren die zij gebruiken om de kinderen daar kennis mee te laten maken. Zo hebben we vier 3d-printers staan in verschillende maten, een volledig gevulde gereedschapswand voor hout- en metaalbewerking, maar ook software om schakelingen te ontwerpen of te leren programmeren.

We zien dat onze leerkrachten een voor een interesse krijgen in techniekonderwijs en hoe ze de combinaties kunnen leggen tussen technische opdrachten en bijvoorbeeld rekenen of taal. Het verweven van leerlijnen zorgt ervoor dat kinderen naast cognitieve ook praktische verwerkingsopdrachten krijgen. Hiermee zien we de betrokkenheid en dus het leren van kinderen toenemen.  Voor onze leerlingen en dus ook onze leerkrachten zien wij een wereld opengaan!

Zodra kinderen aan de slag mogen in de Techloods proeven ze hoe het is om in de techniek te werken. Sommige bloeien helemaal op aan de werkbank en willen na school door om met nog meer stukken gereedschap te leren werken of om dat ene elektrische circuit toch sluitend te krijgen.

Op dit moment werken we met een vast moment op het rooster voor de groepen 6 t/m 8 om te  werken in de Techloods. De leerlijn Techniek is leidraad voor het aanbieden van de activiteiten. Dagelijks worden onze leerlingen en leerkrachten verrast door de verweving met andere leerlijnen zoals rekenen en begrijpend lezen, denk bijvoorbeeld aan het lezen van de instrcties voor een technische opdracht. 

Tevens creëren we de mogelijkheid om in de Techloods onderzoeken en proefjes te doen die aansluiten bij de vakken van wereldoriëntatie.

Het lesprogramma wordt ingericht in samenwerking met een vmbo-school om de aansluiting te waarborgen. Het idee is mede vormgegeven door Bouwmensen Zuid-Holland-Zuid, de mbo opleider voor de bouw en infrastructuur. Vanuit Bouwmensen zijn ook veel connecties gelegd met het lokale bedrijfsleven en lokale ondernemers die kennis en middelen inzetten om de Techloods in te richten tot een heuse werkplaats en een echt digilab vol technische en technologische uitdagingen.

Het inrichten van een Techloods op eigen terrein was voor de Merwedeschool een buitenkans. Toch kunnen scholen soortgelijke leerpleinen inrichten. Bijvoorbeeld in vierkante meters die vrijkomen door de bevolkingskrimp of computerlokalen die door de invoer van tablets of Chromebooks niet langer relevant zijn.

Een van de belangrijkste lessen die wij hebben geleerd is dat ondernemers en bedrijven meer dan bereid zijn om het onderwijs te ondersteunen. Dat begint met de school, die aangeeft waar zij hulp bij kan gebruiken en manieren zoekt om samen te werken.

Aan de hand van bestaande roboticaprogramma’s omschrijven we zelf nieuwe probleemstellingen die kinderen moeten oplossen.

Daarnaast is de omgeving waarin het W&T-onderwijs voor de bovenbouw plaatsvindt idoor het team van de Merwedeschool ingericht, in samenwerking met het Omnia College en lokale ondernemers.

De leerpleinen voor de verschillende takken van het Techniekonderwijs zijn van elkaar gescheiden, maar er zijn zoveel mogelijk zichtlijnen open gehouden. Dit is vanzelfsprekend van belang voor de begeleiding, maar helpt ook om leerlingen enthousiast te maken voor de volgende dingen die ze mogen leren en te leren van de werkwijze van hun klasgenoten.

De Techloods willen we ook graag voor buitenschoolse activiteiten inzetten, zodat alle kinderen in aanmerking kunnen komen voor Wetenschap en Techniek.

Omdat we zien hoe enthousiast mensen worden als ze binnenkomen, nodigen we u het liefste uit om zelf de Techloods te bekijken. Voor nu  delen wij een eerste impressie van de Techloods middels een filmpje en foto's.

• jpgTechloods.jpg
• jpgVervoer

  Een vervoersmiddel dat door de kinderen steeds tot iets anders wordt gebouwd.
• jpg3D printen

  Prototyping met 3D printers wordt al veel gedaan en onze leerlingen weten nu al hoe dat moet!
• jpgBouwen op school

  Leerlingen ervaren echt hoe het is om in een werkplaats te werken.
• jpgLego

  Leren programmeren met Lego, hoe tof is dat!
• mp4Opening Techloods

  Graag delen wij een eerste impressie van de Techloods middels dit filmpje.

Vanuit onze eigen visie bij Integraal Kind Centrum Atalanta in Heerhugowaard vinden we het nodig om stevig in te zetten op W&T en 21ste -eeuwse vaardigheden als vast en verweven gegeven bij het basisonderwijs op onze school. We vinden het belangrijk dat de kinderen de talenten kunnen ontdekken die bij hun op dit gebied reeds aanwezig zijn. De leerlingen en de leerkrachten moeten meer bekend raken met de inhoud en de mogelijkheden van wetenschap en techniek. Als subset van de 21ste -eeuwse vaardigheden zetten we sterk in op digitalisering, ontwerpen en programmeren, om hiermee onze kinderen voor te bereiden op de beroepen die in 2032 zullen bestaan.  

We zien dat we hiermee ten opzichte van andere scholen een bijzondere positie hebben gekozen, en we hebben daarom extra steun gezocht – en gevonden. Door te partneren met partijen in de regio groeit ons vertrouwen om deze reis aan te gaan. Met een consulent digitale vaardigheden, via Bibliotheek Heerhugowaard en door voort te kunnen bouwen op de ‘junior makerspace’ ervaring van Stichting Junior IOT kunnen we op onze school een degelijke en duurzame aanpak voor W&T ontwikkelen, welke wij met trots laten zien aan de scholen en andere partijen om ons heen. 

We hebben samen met de combinatiefunctionaris vanuit bibliotheek Heerhugowaard een experiment opgezet om ons nieuwe technologie onderwijs meer vanuit de kinderen te ontwikkelen, en vervolgens dit startpunt te gebruiken om de inspiratie aan te spreken bij onze leerkrachten en bij scholen om ons heen. We werken zichtbaar aan een aantal technologie skills, maar herkennen dat deze vaardigheden slechts een middel zijn om  

In ons programma werken de kinderen zichtbaar met de technologie onderwerpen solderen, programmeren, 3D tekenen en 3D printen. We laten zien dat kinderen wél met de soldeerbout mogen werken die soms zelfs in het VO techniek onderwijs nog wordt weggehouden. Zodra ze wat verder in hun opdracht raken helpen de snellere of meer vaardige kinderen de anderen, waardoor ook de bestaande dynamiek in de groep kan veranderen. Leerlingen kunnen, en willen, vervolgens extra verbreding en verdieping aanbrengen door nieuwe onderdelen of variatie toe te voegen aan de werkopdrachten.  

Alle groepen 5 t/m 8 krijgen wekelijks in groepjes van 8 een workshop in solderen en elektronica, en vervolgens in programmeren, 3D ontwerpen en 3D printen.  Elk kind komt gedurende het schooljaar één keer per maand in deze workshops. Leerlingen worden gevraagd om te helpen bij de andere groepen, en ook bij de training aan de leerkrachten.  

Aansluitend op de schooldag op woensdag is er vanuit de leerlingen een open inloop ontstaan: leerlingen kiezen er zelf voor om na school gratis verder te werken met de materie. Ze pakken met verschillende leeftijden en kwaliteiten/skillsets door elkaar nu moeilijkere programmeeropdrachten op, en volgen een eigen interpretatie om de stof te herhalen of uit te breiden. De vrijheid om gratis aan te sluiten is vernieuwend, maar we verwachten dat de leerlingen ‘betalen’ voor hun deelname door het vervolgens aan anderen te leren. Dit naschoolse samenwerken is nu inderdaad een kweekvijver waar we nieuwe details ontdekken voor de invulling van de technologielessen.  

De open gedachte van deze inloop ontwikkelen we door, om als brug te dienen naar zelfstandig werken aan technologie in de klas: Afgelopen schooljaar hebben we de technologielessen afgesloten met een carrousel in de hoogste groepen. In de klas kiezen de kinderen dan om te werken in solderen, programmeren of 3D tekenen. Binnen deze groepen ontdekken ze zelf wat ze willen doen, en hielpen ze elkaar. Deze carrousel zal het mogelijk maken om het begeleiderschap van de ‘specialist’ te verleggen naar de leerlingen en de eigen leerkracht.  

Daarnaast werkt de begeleider natuurlijk met de leerlingen door met ons meerjarig programma voor Lego mindstorms.  

Voor de kleuters t/m groep 4 zijn allerlei programmeerspelletjes aanwezig, om spelenderwijs antwoord te geven aan de interesse. Bij de kleuters en t/m groep 4 maken de programmeerspellen deel uit van de Kieskasten en de speelhoeken. 

Onze leerlingen krijgen door deze gerichte aandacht de juiste kans om hun interesse in wetenschap en techniek te ontdekken. Bovendien hebben alle leerlingen baat bij deze soepele manier om te leren samenwerken, en in sommige gevallen hun zelfvertrouwen te herwinnen. We zijn ervan overtuigd dat ze vooral van elkaars skills leren en daardoor ontdekken dat ze uitdagingen makkelijker aan durven te gaan.  

De kinderen maken kennis met digitalisering, ontwerpen en programmeren; en naast deze vorm van talentontwikkeling wordt ook het leren samenwerken en probleemoplossend denken enorm gestimuleerd. Door het aanbieden van onze bredere mogelijkheden geven we op subtiele wijze invulling aan een aantal vereisten die sommige meer- en hoogbegaafden aan ons stellen. Op termijn maakt dit ons onderwijs overzichtelijker en beter passend voor onze doelgroep, wat de schoolervaring voor leerlingen, leerkrachten en het bestuur soepeler maakt. We menen ook dat we hiermee beter nieuwe leerlingen en leerkrachten aan ons kunnen binden. 

Op het Integraal Kind Centrum Atalanta werken we met IPC (International Primary Curriculum), en daarnaast geven we als tweetalige basisschool de lessen vaak in het Engels. Onze eigen ontwikkelde aanpak voor wetenschap en techniek krijgt hierin een geïntegreerde plaats binnen de visie van ons onderwijs.  

In het lopende schooljaar zijn de wekelijkse workshops deel van de roosterplanning bij groep 5-6-7-8, voor elk van de groepen is op de woensdag een uur ingeroosterd. Ook de inloop is vastgelegd in de roosters voor de woensdagmiddag. 

In de tweede helft van het schooljaar zullen we weer een carrousel vorm in de klas plannen om de leerkrachten actief de rol van begeleider te laten overnemen. 

Voor het ontwerpen en vormgeven van ons nieuwe technologie format werkt onze basisschool samen met bibliotheek Heerhugowaard, via welke we de combinatiefunctionaris Marco van Schagen hebben aangetrokken. De ervaring in de ‘junior makerspace’ van Junior IOT in Alkmaar wordt vertaald naar een programma in onze school.  

Naast deze programma’s vragen we ook aantal proeflessen aan met RobotWise. 

Atalanta en Junior IOT promoten ons programma samen in de regio. Onlangs hebben we in het samenwerkingsverband met Forte tijdens het netwerk evenement vanwege het 50 jarige bestaan van Forte de soldeerworkshops ook gegeven, en heeft Atalanta de belangstellenden op onze school uitgenodigd om de workshops in de praktijk te zien.  

Junior IOT maakt zich sterk om de programma’s inclusief onze ervaringen over te brengen naar andere scholen in de regio. Via de DojoCon in Breda wordt bovendien de inspiratie overgebracht naar CoderDojo’s door het hele land. In de november uitgave ‘maker magazine’ van CT magazine wordt hier middels een publicatie nog meer aandacht aan gegeven. 

In voorgaande jaren hebben we met de leerlingen van groep 8 een 3D printer zelf gebouwd via het 3D Kanjerproject. Deze 3D printer wordt nu gebruikt in het huidige technologie lesprogramma. 

In afgelopen leerjaar heeft een hulpouder ouder een lessenserie ontwikkeld in 3D tekenen en 3D printen. Samen met de combinatiefunctionaris zijn de lessen gegeven aan de leerlingen in groep 6, 7 en 8. 

In samenwerking met Junior IOT is het lessenpakket voor solderen, elektronica en programmeren verder ontwikkeld. Communicatie naar de ouders omtrent zo’n programma is afgestemd. De set van gereedschappen en materialen is samen verder afgestemd op de situatie in de meeste scholen. 

Wij zijn blij dat we de ruimte hebben kunnen nemen om ons curriculum op deze wijze verder vorm te geven en uit te breiden. Dit is alleen mogelijk door prettige cultuur en de open en ontvankelijke houding in ons team. Nu de programma’s verder gevormd zijn kunnen andere scholen aansluiten.  

We menen dat vooral het leren samenwerken in belangrijke mate de last voor de leerkrachten vermindert. De naschoolse technologie inloop is een belangrijke leer-tool voor onszelf, en is daarmee écht iets anders dan een eenmalige BSA. 

Tegelijk merken we, dat het onderling samenwerken niet in één jaar volmaakt is. De leerlingen in de legoleague nemen bijvoorbeeld nog de onderlinge setting over van de voorgaande jaren, en een traditionele, nadrukkelijke coaching blijft noodzakelijk.  

We zullen de fijne kneepjes nog moeten leren om de verandering blijvend te maken. 

Wij zijn een van de eerste Brainport basisscholen van Nederland. Als Brainport school vinden we het belangrijk om onze kinderen voor te bereiden op hun toekomst in deze hi-tech regio. Daarom willen wij ze enerzijds meer leren over techniek en nieuwe technologie en anderzijds kennis laten maken met de technische bedrijven die ze in hun omgeving vinden. 

Als Brainport school vinden we het belangrijk dat kinderen leren door te onderzoeken. Onze 3-O leerprincipes zijn goed terug te vinden in ons techniekonderwijs. Kinderen gaan op onderzoek uit om een probleem op te lossen. Ze leren daarbij op een creatieve manier op zoek te gaan naar oplossingen.

Als Brainport school vinden we ook de 21e eeuwse vaardigheden belangrijk om aan te leren. De digitale vaardigheden nemen daar een belangrijke plaats bij in. Programmeren en computational thinking vinden wij daarom belangrijke vaardigheden om aandacht aan te besteden.

In alle groepen besteden we structureel aandacht aan techniekonderwijs. Dat gebeurt op 2 manieren: door eens per 3 weken een bezoek te brengen aan het Tech Lab van de school en door dagelijks/wekelijks de Tech Lab materialen mee te nemen in de klas en in te zetten bij de lessen.

Ons techniekonderwijs is specifiek gericht op moderne techniek, digitale vaardigheden. Wij gebruiken geen methode voor onze technieklessen. Wij zijn 2 jaar geleden begonnen, met een schoolbrede techniekweek. De deignweek@school.

In deze week hebben alle kinderen kennis gemaakt met programmeren en computational thinking. Voorafgaand aan de week hebben alle leerkrachten scholing gekregen en tijdens de week zijn de workshops ondersteund door deskundigen. Na deze week hebben wij een eigen Tech Lab ingericht voor de school, waarin materialen op het gebied van programmeren en computational thinking voor alle leerjaren beschikbaar zijn.

In het Tech Lab zijn materialen beschikbaar voor alle groepen, van 1/2 tot 8. Daarbij hebben wij een combinatie samengesteld van materialen: voor elk leerjaar zijn er meerdere robots beschikbaar (van Beebot en Osmo voor de kleuters tot Lego robots, de Sphere, Ozobot en de micro:bit voor groep 8, zie bijlage overzicht materialen). Daarnaast maken we gebruik van websites en software om kinderen te leren programmeren. Ook gebruiken we voor elk leerjaar verschillende 'unplugged' materialen, om kinderen ook te laten nadenken over computational thinking zonder daarbij een computer te gebruiken.

Alle teamleden zijn afgelopen jaar tijdens de studiedagen geschoold in het gebruik van de materialen. Daarbij hebben we ondersteuning gekregen van stichting designweek@school, die hiervoor deskundigen heeft ingezet. We blijven ook dit schooljaar steeds de teamleden ondersteunen in het gebruik van de materialen. 

 Met een groepje enthousiaste leerkrachten hebben we meerdere circuits met opdrachten samengesteld. Hiermee hebben we de drempel voor de collega's erg verlaagd. Omdat alle opdrachten zijn voorzien van een duidelijke handleiding en uitdagende opdrachten, kan elke collega makkelijk opstarten, zonder veel voorbereiding.

Ons techniekonderwijs is een mooie aanvulling op ons onderwijspakket. De kinderen worden gestimuleerd om te onderzoeken en ontdekken. Het techniekonderwijs leert ze de 21e eeuwse vaardigheden die zij nodig hebben voor hun toekomst in de Brainport regio. 

Door te werken met moderne materialen, robots en software, worden de kinderen gestimuleerd en geenthousiasmeerd. Ze leren op een andere manier te leren, buiten de gebaande paden te gaan, creatief te zoeken naar oplossingen voor problemen die zij tegenkomen, overleggen over mogelijke oplossingen en deze aan elkaar te presenteren.

Het leren kennen van de bedrijven in de omgeving, is een mooie toevoeging op de technieklessen. De kinderen zien zo op welke manier techniek in de praktijk een rol speelt. Wij werken daarom samen met verschillende technische bedrijven, die hun deuren openen voor onze kinderen om ze techniek in het bedrijf te laten zien.

Ook voor de leerkrachten heeft het techniekonderwijs grote toegevoegde waarde. Zij zien niet alleen het effect dat het heeft op de kinderen, maar gaan zezlf ook creatiever kijken naar problemen. Zij hebben in de afgelopen jaren veel scholing gehad voor het gebruik van de materialen. Door de beknopte en duidelijke handleidingen die we bij de materialen gemaakt hebben, is de gebruiksvriendelijkheid groot. Bovendien zijn er verschillende circuits samengesteld van opdrachten, waarmee de collega's snel en makkelijk aan de slag kunnen, zonder veel voorbereidingstijd.

Wij hebben een doorlopende leerlijn in ons techniekaanbod voor alle groepen. Een combinatie van robots, software/websites en unplugged materialen.

Daarmee hebben wij voor elke jaargroep een circuit gemaakt, waarin de kinderen aan de hand van verschillende activiteiten leren programmeren.

Wij hebben voor alle leeftijden  een combinatie van programmeermateriaal en rekenvaardigheden gemaakt. Een flink aanbod van meer dan 70 verschillende activiteiten is beschikbaar. Hiermee kunnen docenten in alle groepen rekenvaardigheden oefenen, warbij gebruik wordt gemaakt van Tech Lab materialen.

Ook voor spelling en taalvaardigheid hebben we een doorlopende lijn samengesteld. Een zeer breed aanbod aan materialen staat ter beschikking waarmee kinderen verschillende taalvaardigheden kunnen oefenen.

Het Tech Lab staat elke 3 weken op het rooster van elke groep. Daarnaast worden veel van de Tech Lab materialen dagelijks/wekelijks de klas in gehaald voor extra uitdaging en oefening. Zij vormen hiermee een vast onderdeel van het activiteitenaanbod.

Wij werken samen met verschillende bedrijven in de regio. Dat gebeurt structureel, met de stichting hi-tech Helmond De Peel. Met deze stichting ontwikkelen wij leskisten en lespakketten om kinderen kennis te laten maken met techniek bij de bedrijven in de regio. Hierbij zorgen wij als basisschool dat de activiteiten van de bedrijven aansluiten op het niveau van de kinderen. Wij leveren daarbij ook een bijdrage aan de organisatie van de Dutch Technology week, met een Hotspot waarop 40 verschillende bedrijven zich presenteren aan de basisschooljeugd in de regio.

 Wij werken bij de activiteiten van het Tech Lab regelmatig samen met scholen van het VO. Hun deskundigheid delen zij graag met ons. De VO leerlingen krijgen een nieuwe uitdgaging wanneer zij samen met onze leerlingen kunnen werken met de materialen uit het Tech Lab.

Wij delen onze kennis met andere scholen binnen onze stichting. Wij lopen voorop in het gebruik van Tech Lab materiaal. Daarnaast ook met andere Brainportscholen die met techniekonderwijs bezig zijn. De techniek coordinatoren hebben onderling overleg en delen informatie en activiteiten.

Omdat we werken met uitgebreid uitgewerkte activiteitenoverzichten en circuits met opdrachten, kunnen deze materialen gemakkelijk gedeeld worden met andere scholen. Zij krijgen daarmee een overzichtelijk pakket aan activiteiten waarbij verschillende materialen ingezet worden.

Wij hebben handleidingen ontwikkeld bij alle materialen van het Tech Lab. Dankzij deze handleidingen hebben we de drempel voor alle collega's kunnen verlagen en ze kunnen stimuleren om de materialen van het Tech Lab te gebruiken. Ook de kinderen kunnen zelf de handleidingen makkelijk gebruiken om met de materialen aan de slag te gaan. 

Wij hebben zelf een algemeen circuit, een rekencircuit en een taalcircuit ontwikkeld. Voorbeelden hiervan zijn toegevoegd in de bijlagen. Bij de circuits hebben we een overzicht gemaakt van verschillende materialen die passen bij een leerjaar. Een leerkracht kan een keuze maken uit de activiteiten van een circuit. De activiteiten kunnen ook los worden ingezet, bijvoorbeeld de rekenactiviteiten die ingezet worden om vaardigheden te oefenen.

Voor het gebruik van verschillende robots hebben we materialen ontwikkeld. Dat zijn materialen voor Dash & Dot, de ozobot, Osmo Words en de Beebot. Wij maken gebruik van Eddy de onderwijsrobot, waarvoor we ook veel materialen ontwikkelen.

Kom vooral kijken, dat is veel waardevoller dan woorden.

In de bijlage een voorbeeld van ons rekencircuit. Daarbij kunnen kinderen techniek combineren met rekenvaardigheden, op elk niveau.

• docxtech lab materialen per 2 leerjaren per lokatie.docx
• docxtech lab materialen rekenen.docx
• docxCircuit groepen 7 en 8.docx
• docxCircuit rekenen groepen 3 en 4 .docx
• docxCircuit rekenen groepen 1 en 2 .docx

Wij vinden W&T belangrijk omdat kinderen er plezier aan beleven. Ze ontdekken met wetenschap en techniek hun eigen mogelijkheden. Wij denken dat wetenschap en techniek niet alleen een leuk en belangrijk vak is, maar een goed middel om allerlei talenten en vaardigheden van onze kinderen tot ontplooiing te laten komen. Dit kan gekoppeld worden aan de 21e eeuwse vaardigheden.

Op de Wilhelminaschool is wetenschap en techniek is een vast onderdeel op het lesrooster van groep 1 tot en met groep 8.

De groepen worden 1 keer per vier weken bediend in wetenschap en techniek. Zodat elke groep een hele middag wetenschap en techniek krijgt. We werken binnen thema's het overleg met elkaar is zeer goed. De materialen voor de lessen zijn beschikbaar of worden aangeschaft. Wij maken gebruik van de techniektorens, gebruiken de lessen van Techniek Talent, ontwikkelen zelf lessen, ontvangen gastdocenten, nemen deel aan excursies en zijn op dit moment goed bekend met digitale vaardigheden in de breedste zin van het woord. De combinatiegroep 7/8 gaat naar het voortgezet onderwijs voor diverse technieklessen. Op dit moment is groep 8 bezig met de First Lego League waarvan de wedstrijd gehouden wordt op 14 december 2019.

Op de Buitenvreeschool wordt wetenschap en techniek een vast onderdeel op het lesrooster van groep 1 tot en met groep 8.

Dit willen wij bereiken door ateliers aan te bieden. Deze ateliers zijn afgestemd op de kerndoelen en worden gegeven in het inmiddels gemaakte handvaardigheidslokaal. Dit lokaal kan ook gebruikt worden door de Wilhelminaschool en de Parkschool. Voor deze ateliers zijn diverse materialen en gereedschappen aangeschaft. De bedoeling is om twee keer per jaar, twee weken lang de ateliers aan te bieden. Dit is in goed overleg met het team tot stand gekomen. Er wordt op deze school gewerkt met IPC waarbinnen wetenschap en techniek wordt aangeboden. Alle groepen zijn bekend met digitale vaardigheden net als op de Wilhelminaschool. De materialen hiervoor rouleren binnen drie basisscholen. Groep 8 gaat naar het voortgezet onderwijs voor diverse technieklessen en op dit moment zijn zij bezig met de First Lego League waarvan de wedstrijd gehouden wordt op 14 december 2019.

Op de Parkschool zijn we gestart met het geven van wetenschap en technieklessen. Samen met de leerkrachten proberen we een doorgaande leerlijn te bedenken die het best past. Dit is een school met veel leerlingen op twee locaties. Inmiddels zijn er door middel van het rouleren van het aanbod digitale vaardigheden diverse lessen gegeven aan de groepen 1 tot en met 8. De techniektorens zijn ingezet. Er is een thema gepland voor volgend jaar met behulp van Pabostudenten. Een aantal leerlingen is begonnen met de First Lego League waarvan de wedstrijd is op 14 december 2019. Groep 8 gaat ook naar De Nieuwe Veste om deel te nemen aan de wetenschap en technieklessen.

Als school hebben we een enorm regionaal netwerk rondom wetenschap en techniek kunnen opbouwen.

Goede samenwerking met diverse instellingen, bedrijven en scholen in overleg, materiaal en kennis.

We merken dat leerlingen zich ontwikkelen in het samenwerken, problemen oplossen, kennis opdoen en deze kennis weten te vinden en te delen. Het belangrijkste is dat we zien dat elk kind enthousiast is over de veelzijdige lessen die we geven.

Doordat we werken met een techniekcoördinator worden de lessen door de leerkrachten goed ontvangen. De coördinator neemt veel werk voor de te geven lessen uit handen. Het is fijn te ervaren dat een aantal leerkrachten inmiddels zelf zo ver zijn om de lessen op te zetten, dit is ook het einddoel.

Het verankeren van wetenschap en techniek met andere vakken vinden veel leerkrachten lastig.

Het is de bedoeling dat ik als techniekcoördinator nog een aanvullende cursus volg om hierin nog vaardiger te worden. Wel wordt er bij een rekenles, aardrijkskundeles of geschiedenisles met W&T gecombineerd.

Op de Wilhelminaschool heeft wetenschap en techniek een vaste plek op het rooster voor alle groepen.

Op de Buitenvreeschool heeft wetenschap en techniek aandacht door de IPC lessen en de ateliervormen voor alle groepen.

Op de Parkschool zijn we in overleg op welke manier we wetenschap en techniek op het rooster kunnen zetten voor alle groepen. Dit doen we naast het geven van diverse wetenschap en technieklessen. 

We werken samen met:

Het voortgezet onderwijs De NIeuwe Veste in Coevorden (aanbieden van technieklessen groep 8)

Gemeente Coevorden (overleg ondersteuning aanbieden W&T)

Het bedrijfsleven Ondernemend Coevorden (bedrijfsbezoeken)

Dutch Tech Zone (aanbieden van een Techbattle d.m.v. bedrijfsbezoeken)

Alfa College Hardenberg (elkaar informeren over vernieuwingen en ideeën)

Innofuture Emmen (overleg over excursies, ideeën en festivals op W&T gebied)

We hebben veel overleg met andere scholen. Dit gebeurt op dit moment op een heel goede manier in Coevorden.

De wetenschap en technieklessen die worden gegeven op De Nieuwe Veste zijn voor alle basisscholen in Coevorden.

De Techbattle met daaraan gekoppeld de bedrijfsbezoeken zijn ook voor alle basisscholen in Coevorden.

We zijn op dit moment bezig om een platform op te zetten waarbij we met elkaar op een constructieve manier wetenschap en techniek op de kaart kunnen zetten binnen de gemeente Coevorden.

Er zijn voor de lessen digitale vaardigheden diverse materialen ontwikkeld. De lessen met bijvoorbeeld een Beebot worden gekoppeld aan een thema waarvoor wij materialen maken. Voor het werken met de 3D printer hebben we een lesprogramma gemaakt over ruimtevaart. Deze les heeft in het magazine van 3D kanjers een plaats gekregen.

Ja, ik mag dit invullen voor onderwijsstichting Arcade als techniekcoördinator voor drie basisscholen in Coevorden.

Dat ik de Wilhelminaschool heb aangemeld heeft als reden dat hier de basis is gelegd. Het vertrouwen van directie, het team en de leerlingen heeft er voor gezorgd dat wetenschap en techniek een vaste plaats heeft op het lesrooster.

Deze werkzaamheden voer ik met heel veel passie en plezier uit. Als ik terugdenk aan wat zoal voorbij gekomen is kan ik alleen maar tot de conclusie komen dat het nemen van de stap om wetenschap en techniek aan te bieden een heel belangrijke en goede stap is geweest. We zien tijdens de lessen blijdschap, enthousiasme en verwondering bij de leerlingen.

We zijn met elkaar op de goede weg, met elkaar betekent met alle bovengenoemde instellingen onder kop 5 samenwerking.

Als bijlage: activiteitenoverzicht drie basisscholen 2018-2019

• pdfActiviteitenoverzicht.pdf

Ik verwijs graag naar de bijlage waarin de hele opzet en uitwerking van ons techniek onderwijs staan uitgeschreven en is geillustreerd met plaatjes en foto's van de praktijk

Voor de groepen 1 t/m 3 is het wel volledig uitgewerkt, dus op dit onderdeel kunnen we hopelijk meedingen naar de troffee voor beste voorbeeld.

    1.   Missie en Visie

Aangezien techniek een verplicht onderdeel moet zijn van het onderwijsaanbod en het een grote meerwaarde heeft om techniek aan te bieden binnen ons Daltononderwijs, zijn wij op De Wingerd onze eigen techniekleerlijnen aan het ontwikkelen.

Naast het ontwikkelen van een techniekleerlijn is onze werkgroep “schoolplein” bezig met een vergevorderde aanvraag en ontwikkeling van een groen schoolplein waarin ook facetten voor onderzoekend en ontdekkend leren en techniek / natuuronderwijs opgenomen zijn. Denk aan een waterpomp, een buitenlokaal, insecten/groententuin, enz.

    1.1.    Onze missie:

1 Wij willen kinderen laten kennis maken met en enthousiasmeren voor techniekonderwijs om zo te bevorderen dat meer kinderen kiezen voor techniek als vervolgopleiding.

2 Wij zijn in staat om op een kwalitatief goede en positieve manier met regelmaat techniek onder de aandacht te brengen van onze leerlingen.

    1.2.1.   Onze visie:

Wij vinden het belangrijk dat kinderen vervolgonderwijs kiezen dat bij hen past. Te veel werd de laatste jaren de nadruk gelegd op het behalen van een zo hoog mogelijk schooladvies voor het vervolgonderwijs. Daarmee zijn we in onze maatschappij jarenlang voorbijgegaan aan het belang van het hebben van goed opgeleide techneuten met een groot tekort aan deze beroepskrachten tot gevolg.

We willen kinderen laten kennismaken met techniek op meerdere manieren:

1. Door vrij en zelfontdekkend bezig te zijn met technisch materiaal.
2. Door geleide lessen waarin specifieke techniekitems aan bod komen.
3. Door kinderen kennis te laten maken met robots en de essentie van programmeren leren begrijpen.

Ook hiervoor verwijs ik naar de bijlage

In het kort:

Om het techniek onderwijs zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij ons Daltononderwijs, zijn we zelf de hele leerlijn aan het opzetten. Dit gebruikmakend van wat er al was en aangevuld met nieuwe lessen en opdrachten.

In ons techniekonderwijs willen we daltonfacetten als zelfstandig werken, samenwerken, eigenaarschap, vrijheid en verantwoordelijkheid, reflectie en effectiviteit terug laten komen.

Daarom is techniekonderwijs in verschillende lagen terug te zien in ons onderwijs.

Als losse lessen

dmv techniekkisten

als samenwerktaken

als keuzetaak / keuzeuur

ingebed in methodes

We zien dat kinderen zich verwonderen, zich afvragen waarom bepaalde dingen zijn zoals ze zijn. Ze worden geprikkeld en nieuwsgierig.

We zien dat kinderen geprikkeld worden tot het bedenken van oplossingen voor problemen (zie foto's in bijlage, oa, het bouwen van een brug over een regenplas door kleuters)

We zien dat kinderen die moeite hebben met de reguliere vakken hier ineens wel hun talent ontdekken. Hiermee maak je het leren voor deze leerlingen interessant. 

We zien dat de techniek keuzetaken/ uren erg in trek zijn bij de kinderen.

We zien dat het uitvoeren niet veel moeite kost voor de leerkrachten.

*het opzettend en ontwikkelen van de gehele leerlijn met lessen en leskisten en opdrachten vraagt wel veel van ons, maar levert uiteindelijk wel veel op.

* in de bijlage beschrijf ik oa waar we nog tegenaanlopen en wat we nog moeten / willen ontwikkelen.

De verankering van ons techniekonderwijsaanbod dit in de schematische weergave van ons techniekonderwijs.

Zie bijlage! NB: dit schema is nog niet volledig ingevuld en is dus nog in ontwikkeling.

Hier staat precies opgenomen op welke wijze wanneer aan welk doel wordt gewerkt.

De lessen / opdrachten zijn uitgewerkt en zijn de vinden in papieren en digitale mappen.

* het zoeken van een overzichtelijke manier van ordenen van materialen en leskisten is wel een punt (zie ook bijlage > waar lopen we tegenaan.)

We werken samen met ouders met technische beroepen die zo af en toe een keuzeuur verzorgen.

Verder is er nog geen samenwerking met parteien

NB: We zouden graag willen weten waar we partners, maar ook subsidieregelingen kunnen vinden in West-Brabant.

Als ons hele techniekplan afgerond is, zou het t delen zijn met andere scholen.

Maar sommige onderdelen horen zo bij daltononderwijs dat dit misschien niet te realiseren is in een reguliere school.

Bovendien zouden scholen dan ook zelf alle materialen bij elkaar moeten zoeken om de lessen te kunnen geven.

Zie ook bijlage

We proberen met zoveel mogelijk goedkope materialen uitdagend techniekonderwijs te bieden. (zie bijv techniekkist rollen met halve tapijtkokers zie foto in bijlage)

Zo hebben we zelf allerlei techniekkisten ontwikkeld voor gr 1 t/m 3.

Verder is ons hele Daltonconcept een hulpmiddel.
Onze kinderen zijn zo gewend om zelfstandig en samen te werken dat het zelfstandig werken een techniekopdrachten goed haalbaar is. 

We bieden onze kleuters veel uitdagende materialen tijdens spel en buitenspel. Materialen die aanzetten tot creatief en technisch denken. VB: Een buitenband van en Kart-auto en een touw leiden samen het voortbewegen van de band zonder deze aan te raken. Dit is door het kind zelf bedacht maar zou niet bedacht zijn als wij de materialen niet zouden bieden.

Zie o.a. bijlage blz. 5

Voor een goed beeld van ons onderwijs verwijzen we naar de bijlage waarin ons onderwijs geillustreerd wordt met o.a. foto's.

• pdfTechniekonderwijs op De Wingerd.pdf

Kinderen zijn van jongs af aan al geïnteresseerd in het hoe en waarom van de dingen om hen heen.  Kinderen leren en onthouden beter door te experimenteren en ontdekken. Maar ook wanneer er verwondering is en kinderen zelf vragen hebben over een onderwerp zijn ze veel gemotiveerder om naar het antwoord op zoek te gaan.

Wetenschap en techniek is bij uitstek een middel om een aantrekkelijke, uitdagende leeromgeving in te richten.

Al in de kleutergroepen komen de kinderen in aanraking met techniek. In deze groepen wordt gewerkt met thema's, daarin worden technieklessen verweven. Ook zijn er techniekouders die wekelijks met kleuters naar het technieklokaal gaan om lessen uit de techniektorens te geven of om een les te geven die aansluit bij het thema.

In groep 3 worden de lessen uit de techniektorens ingezet tijdens het circuit. Ook worden er lessen bedacht bij de thema's. Deze week gaat groep 3 bijvoorbeeld een mijter timmeren.

De groepen 4 t/m 8 werken in blokken van 4 weken aan projecten in het technieklokaal. Deze projecten staan beschreven in de 'menukaart Doelab techniek', zie bijlage. Door het inzetten van deze menukaart doen de kinderen niet elk jaar hetzelfde en volgen ze een doorgaande lijn op het gebied van houtbewerking, elektronica en metaal.

We hebben een techniekcoördinator op school die alles aanstuurt, maar alle leerkrachten zijn betrokken.

Elk jaar staan er ook uitstapjes gepland, die te maken hebben met W&T onderwijs. We bezoeken SHIP, groep 7 gaat naar het teylersmuseum, de groepen 8 gaan naar PET IJmond (promotie evenement techniek), we doen elk jaar mee met Girlsday en de bovenbouw bezoekt jaarlijks de doe-middagen van Bouwmensen (vakopleiding techniek).

Als school kunnen we ons profileren op het gebied van techniekonderwijs. We willen kinderen de mogelijkheden van techniek laten zien. Ook vinden we het belangrijk dat kinderen die cognitief niet zo sterk zijn, maar wel veel interesse hebben in techniek, de kans krijgen om hierin succes ervaringen op te doen. Kinderen vinden de technieklessen erg leuk en interessant. Dit geven ze vaak ook aan op hun rapport.

Op school hebben we een 'techniek wand' gemaakt, hier hebben we foto's van technniekprojecten en een kast waarin techniek werkstukken tentoongesteld kunnen worden (zie foto in bijlage).

Al in de kleutergroepen komen de kinderen in aanraking met techniek. In deze groepen wordt gewerkt met thema's, daarin worden technieklessen verweven. Ook zijn er techniekouders die wekelijks met kleuters naar het technieklokaal gaan om lessen uit de techniektorens te geven of om een les te geven die aansluit bij het thema.

In groep 3 worden de lessen uit de techniektorens ingezet tijdens het circuit. Ook worden er lessen bedacht bij de thema's. Deze week gaat groep 3 bijvoorbeeld een mijter timmeren.

De groepen 4 t/m 8 werken in blokken van 4 weken aan projecten in het technieklokaal. Deze projecten staan beschreven in de 'menukaart Doelab techniek', zie bijlage. Door het inzetten van deze menukaart doen de kinderen niet elk jaar hetzelfde en volgen ze een doorgaande lijn op het gebied van houtbewerking, elektronica en metaal.

We hebben een techniekcoördinator op school die alles aanstuurt, maar alle leerkrachten zijn betrokken.

Elk jaar staan er ook uitstapjes gepland, die te maken hebben met W&T onderwijs. We bezoeken SHIP, groep 7 gaat naar het teylersmuseum, de groepen 8 gaan naar PET IJmond (promotie evenement techniek), we doen elk jaar mee met Girlsday en de bovenbouw bezoekt jaarlijks de doe-middagen van Bouwmensen (vakopleiding techniek).

Om de week hebben we een vakdocent techniek van het Kennemer College, die in ons technieklokaal lessen verzorgt. Vanaf groep 5 biedt hij lessen aan. Deze lessen staan vooral in het teken van houtbewerking, maar zijn net even technischer dan de projecten die we zelf aanbieden in de menukaart. 

Daarnaast is onze school partner van Techport, we zijn sinds kort officieel een Techportschool.

(Techport is opgericht om focus aan te brengen in en regie te voeren op de gezamenlijke activiteiten van (technische) onderwijsinstellingen, kennisinstellingen, lokale en regionale overheden en (technisch) bedrijfsleven uit primair de IJmond, maar ook in andere delen van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en de provincie Noord-Holland. Deze activiteiten zijn allen gericht op het versterken van technisch onderwijs, het vergroten van het innovatief vermogen van bedrijven uit de sectoren (maak)industrie en energie en het organiseren van samenwerking en focus tussen en binnen de 3 O’s, onderwijs-overheid-ondernemer.)

De menukaart techniek wordt sinds dit schooljaar ook gebruikt op een andere school binnen de stichting, de Kariboe (Openbaar onderwijs IJmond). Deze school ontvangt ook de andere OPO scholen uit Heemskerk in hun technieklokaal (Doelab), waar ze kunnen werken aan lessen van de menukaart.

De menukaart is ontwikkeld door de techniekcoordinator van de Zeester om een doorgaande leerlijn te kunnen bieden.

Sinds schooljaar 2019-2020 zijn we Pilotschool van FIX. 

FIX maakonderwijs is een initiatief van Cultuurhuis Heemskerk en Centrum voor de Kunsten Beverwijk. Naast het basisonderwijs zijn Techport en Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten partners. Er worden 8 lessenseries van elk 6 lessen gemaakt. 

Elke lessenserie wordt gekoppeld aan 1 van de 7 werelden van techniek. 

FIX maakt lessenseries waarbij kunst en nieuwe technologie gecombineerd worden. De eerste lessenserie die nu bij ons op school wordt gegeven door een vakdocent, staat in het teken van bio hacking. De kinderen ontwikkelen een soft robot, wat een aanvulling op hun lichaam kan zijn. Deze soft robot ontwerpen ze met lego en silicone. Zie de foto in de bijlage.

• jpgIMG_20191115_122258.jpg

  Trein van groep 6, robotjes van groep 5, egeltje van groep 4. Bovenste plank FIX werkstukken
• jpgIMG_20191115_122247.jpg

  Techniek wand op school, binnenkort komen er houten letters aan de muur 'TECHNIEK'.
• jpgIMG_20191115_122203.jpg

  Techniek wand op school, foto's van gemaakte projecten
• jpgIMG_20191106_200159.jpg

  FIX, soft robot van silicone
• jpgIMG_20191014_114541.jpg

  FIX, de kinderen maken een mal van lego voor hun soft robot
• jpgIMG_20191014_114527.jpg

  FIX, kinderen maken een mal van lego voor hun soft robot
• pdfmenukaart DOELAB techniek.pdf

OBS Twister is een school met toekomstgericht onderwijs. en daarom willen we de leerlingen een stevige kennisbasis meegeven. Het onderwijs wordt afgestemd op dat wat de leerling nodig heeft en ICT is daarbij een belangrijk hulpmiddel. Maar we willen de leerlingen nog beter voorbereiden op de toekomst,  Als toekomstgerichte school zul je namelijk in ontwikkeling moeten blijven in deze 21e eeuw, want zoals Albert Einstein het al zei:

“If you always do what you always did, you will always get what you always got”.

We willen daarom de leerlingen de mogelijkheid geven om de 21st century skills te ontwikkelen en in de praktijk te brengen. Deze 21e eeuwse vaardigheden zijn de competenties waarvan wordt verwacht dat leerlingen deze nodig zullen hebben in de maatschappij van de toekomst. En als deze vaardigheden nodig zijn, zullen ze doelgericht en structureel aan de orde moeten komen in het huidige onderwijs.

Door leerlingen binnen een context o.a. onderzoekend te laten leren, zullen de leerlingen eigenaarschap over hun leer- en ontwikkelingsproces krijgen wat volgens de zelfdeterminatietheorie van Deci en Rayan de leerprestaties vergroot en de motivatie verhoogd.

Bij OBS Twister is er een TechLab opgezet. Het TechLab is een prikkelende en uitdagende omgeving waarbij de leerlingen van groep 1 tot en met 8 de mogelijkheid krijgen om de 21st century skills te ontwikkelen en in de praktijk te brengen. De leerlingen zullen moeten samenwerken en uitgedaagd worden met materiaal op het gebied van ambacht, techniek en technologie. 

Het TechLab is opgezet voor groep 1 t/m 8. Per periode van 4 weken zullen er op woensdagochtend 2 groepen elk 1,5 uur (groep 1-2 maar 1 uur) naar het TechLab komen. Deze 2 groepen zullen in deze periode afwisselend werken aan ambacht/techniek projecten of technologie/techniek projecten. Alle groepen zullen per schooljaar 2 periodes van 4 weken naar het TechLab komen.  

Bij de projecten ambacht/techniek, gegeven door een vakspecialist, zullen de leerlingen in aanraking komen met diverse ambachten (o.a. zagen, timmeren, solderen, bouwen). De projecten van technologie/techniek, deels gegeven door een vakspecialist, sluiten aan op de thema’s binnen de school, van de methodes of van een actualiteit. De kinderen kunnen projecten uitvoeren met o.a. de Bee-bot, Pro-bot, ozobot, lego WeDo, Scratch, Tinkercad, StopMotion. De leerkracht van de groep zal aanwezig zijn om de leerlingen te ondersteunen en te stimuleren.

Afhankelijk van het gekozen project, zullen de leerlingen een korte instructie krijgen voordat zij zelf aan de slag kunnen of ontdekkend gaan leren. Het leren zal plaatsvinden op basis van interactie tussen leerlingen, leerkrachten en de prikkelende leeromgeving. De kinderen krijgen steeds meer zelf de regie krijgen op hun eigen leer- en ontwikkelproces en leggen dit vast in een portfolio. In dit portfolio hebben ze het doel van de opdracht, de eisen waaraan de opdracht moet voldoen, het stappenplan en het benodigde materiaal genoteerd. Ze maken, indien nodig, een ontwerp van het te maken product. Er wordt een foto gemaakt van het uiteindelijke product en deze zal worden toegevoegd aan het portfolio. Tot slot evalueren de leerlingen de opdracht en geven zij een presentatie van dat wat zij geleerd hebben. 

Tijdens bordsessies met het team staan de 21st century skills, techniek en technologie een aantal keren per jaar op de agenda, zodat de kennis die er nu al is opgehaald kan worden en om nieuwe kennis te delen. 

OBS Twister zal de leerlingen, door de projecten die in het TechLab uitgevoerd worden, beter voorbereiden op een toekomst met met steeds vernieuwende technische innovaties.

De leerkrachten worden in eerste instantie ondersteund door een vakspecialisten. Door kennis met het team te delen, zullen de teamleden gemotiveerd raken om zelf, eventueel met hulp,  projecten met de 21st century skills, technologie, techniek, ambacht of een combinatie ervan op te zetten voor hun eigen groep.

De kinderen zijn met de projecten in het TechLab actief aan het ontdekken, onderzoeken, ervaren, toepassen, reflecteren en samenwerken. Ze krijgen hier de mogelijkheid om kennis, de 21st century skills en talenten te ontwikkelen door samen te werken met materiaal op het gebied van o.a. technologie, techniek en ambacht.

W&T is door het opzetten van het TechLab verankerd in het onderwijsaanbod. Alle groepen bezoeken het TechLab een aantal keren per jaar. De projecten sluiten aan op de thema’s binnen de school, van de methodes of van een actualiteit. Door het portfolio zullen de leerlingen moeten nadenken over o.a.  het doel, stappenplan, ontwerp en het benodigde materiaal van hun project. Nadat ze het project hebben afgerond zullen zij hun project ook moeten evalueren en presenteren.

In het TechLab zijn er ouders die leerlingen ondersteunen bij de projecten. Verder wordt er (nog) niet samengewerkt externe partijen. Er is echter wel een paar keer overleg geweest met de techniek innovator van Het Veenlanden College in Mijdrecht. In dit overleg hebben wij als OBS Twister kunnen vertellen wat onze plannen zijn met het TechLab. De Techniekinnovator heeft ons geïnformeerd dat zij eventueel hulp kan bieden bij het opzetten van projecten en dat zij ook gastlessen kan geven. 

Het TechLab  is nog maar net gestart. In het komende schooljaar zal er contact gehouden worden met de techniek innovator om om te onderzoeken of wij nauwer met elkaar kunnen samenwerken en/of er nog andere partijen zijn waarmee wij kunnen samenwerken en om kennis mee te delen. Andere scholen kunnen ook een TechLab opzetten. Een pre hierbij is wel dat er minimaal 1 persoon is die het voortouw neemt en kennis heeft over W&T en de 21st century skills en dat het team achter het idee staat.

Het TechLab op OBS Twister is nog maar net gestart en zal constant in ontwikkeling blijven. Voor het TechLab is een portfolio ontwikkeld voor de leerlingen. Verder is er een instructiefilmpje gemaakt hoe de leerlingen de Bee-bot kunnen programmeren en zijn er een paar rekenlessen voor de Ozobot ontwikkeld.

Om het TechLab goed onderbouwd op te zetten, heb ik de opleiding Onderwijs en Moderne Media gevolgd. Tijden deze opleiding heb ik veel achtergrondinformatie gekregen, maar ik heb zelf ook veel onderzoek moeten doen hoe een TechLab, zoals wij voor ogen hadden, goed opgezet kon gaan worden. Voor deze opleiding heb ik een filmpje gemaakt voor mijn masterproject waarin duidelijk wordt weergegeven wat de opzet van het TechLab op OBS Twister is. Dit filmpje is als bijlage toegevoegd.

• mp4Presentatie TechLab.mp4

Onderzoekend en ontdekkend leren

Het profiel van de Oranje Nassauschool is Ontwerpend en Onderzoekend leren. De school specialiseert zich in Science Wetenschap- en Techniekonderwijs. Dit betekent: ontwikkelen & implementeren van ONS Science (kwalitatief hoogwaardig W&T-onderwijs ) Daarvoor onderhouden wij contact met partners als TechniekTalent, het Wetenschapsknooppunt Delft en. Het team verdiept zich tijdens studiedagen in Ontwerpend en ontdekkend leren. Science onderwijs; hiermee investeren wij in het ontwikkelen van een onderzoekende houding en een kritische geest. We prikkelen de nieuwsgierigheid van kinderen en stimuleren vaardigheden als kritisch en creatief denken, vragen stellen en reflecteren. Vanuit verwondering en nieuwsgierigheid stellen kinderen vragen, signaleren ze problemen of fantaseren ze over futuristische uitvindingen. W&T onderwijs motiveert en stimuleert kinderen om antwoorden te onderzoeken op hun vragen en maken kinderen gebruik van vaardigheden die behoren bij het onderzoek- en ontwerpproces en generieke vaardigheden als taal-, reken- en 21e eeuwse vaardigheden. Vanuit de ontwikkelteams geven wij de komende vier jaar een concrete invulling aan ons W&T onderwijs. We hanteren daarbij twee uitgangspunten. We stellen een ONS Science coördinator aan en investeren in de didactische en coachende vaardigheden van onze leerkrachten. We verkennen de samenwerking met het wetenschapsknooppunt Zuid-Holland en met Techniek Talent Primair onderwijs.

We doen in samenwerking met het HCO actief mee met de bovenbouw aan de First Lego League op de Haagse Hogeschool. De school werkt wekelijks met Wetenschap& techniek door middel van Maakotheek. De kleuters werken met Bee Bots. Bij elkaar een groot programma in een kleine school!

De groepen 3-8 werken wekelijks met Maakotheek.Maakotheek wisselt per vakantie van thema.

De groepen 1-2 werken wekelijks met Bee Bots.

De groepen 6,7,8 werken actief aan de presentatie van de First Lego League.

Alle teamleden zijn betrokken. De Techniekcoordinator meester Witmus is de drijvende kracht achter de lego league. De ouders participeren hierin voor ondersteuning en hulp.

We prikkelen de nieuwsgierigheid van kinderen en stimuleren vaardigheden als kritisch en creatief denken, vragen stellen en reflecteren. Vanuit verwondering en nieuwsgierigheid stellen kinderen vragen, signaleren ze problemen of fantaseren ze over futuristische uitvindingen. W&T onderwijs motiveert en stimuleert kinderen om antwoorden te onderzoeken op hun vragen en maken kinderen gebruik van vaardigheden die behoren bij het onderzoek- en ontwerpproces en generieke vaardigheden als taal-, reken- en 21e eeuwse vaardigheden.

Leerrkachten zijn betrokken bij de opdrachten en zijn gemotiveerd omdat er vanuit het creatieve proces een beroep wordt gedaan op kennis en kunde.

In ons schoolplan voor 2019-2023 staat Science, wetenschap en techniek als speerpunt benoemd.

In de groepen is per week tijd in het rooster gereserveerd voor Wetenschap en Techniek.

Aan de First lego League neemt de Oranje Nassauschool al jaren deel. 

Het wetenschapsknooppunt Zuid-Holland en met Techniek Talent Primair onderwijs.

Maakotheek

HCO en de First lego League

Studenten Haagse Hogeschooll

De Oranje Nassauschool is Pilot school voor Maakotheek binnen de scholenstichting SCOH.

We delen onze ideeen met de scholen uit onze stichting.

Alle middelen voor de First Lego League, lego tafel en lego middelen.

• jpgthumbnail_IMG_4757.jpg
• jpgthumbnail_IMG_4750.jpg
• jpgthumbnail_IMG_4111.jpg
• jpgthumbnail_IMG_4107.jpg
• jpgthumbnail_IMG_4105.jpg
• jpgthumbnail_IMG_4106.jpg
• jpgthumbnail_IMG_4104.jpg
• jpgthumbnail_IMG_4105 (1).jpg
• jpgthumbnail_IMG_4101.jpg

Voor deze prijsvraag richten we ons op de inzet van ICT (Robotica, all in ones, 3Dprinter, OSmo enz) als onderdeel van Wetenschap en Techniek

We besteden aandacht aan Wetenschap en Techniek, omdat we denken dat kinderen vaardigheden op dit vlak goed kunnen gebruiken in de toekomst. Het stimuleert de onderzoekende houding en de nieuwsgierigheid bij kinderen. Digitale vaardigheden, probleemoplossend denken, samenwerken en creatief denken zijn 21 eeuwse vaardigheden die allemaal aan bod komen bij de inzet van deze ICT middelen.
Tevens is het één van de talentgebieden waar kinderen zich in kunnen ontwikkelen en in kunnen excelleren. Onze school biedt een zo breed mogelijk aanbod om die talenten van kinderen te ontdekken. Techniek is daarbij één van de 10 talentgebieden. De andere 9 zijn: Rekenknap, Taalknap, Natuurknap, Beweegknap, Beeldknap, Muziekknap, Kookknap, Samenknap en Zelfknap.

Het is immers onze bedoeling dat alle kinderen aan het einde van groep 8 weten wat hun talenten zijn en hoe ze deze kunnen inzetten in de dagelijkse praktijk. Ook weten zij wat ze kunnen toevoegen aan hun omgeving vanuit hun eigen kwaliteiten.

Onze innovatieve ontwikkeling wat betreft techniek richt zich met name op het geven van een plek aan programmeren en ICT in ons onderwijs.
We hebben de zogenaamde ISpace gemaakt in de school. Dit is een fysieke ruimte waar alles te vinden is op gebied van ICT en robotica.
We zijn begonnen met een circuit waar de kinderen al deze materialen leerden kennen. Momenteel zijn we bezig met de vertaalslag naar ons aanbod, waarin ICT wordt ingebed als middel om onze doelen te bereiken. Wij geven onderwijs vanuit 10 verschillende talentgebieden en elke keer staat er één centraal gedurende 4 weken.

Voorbeeld Muziekknap.
We bereiden de muziekknapweken voor door te kijken hoe we muziek zoveel mogelijk een plek kunnen geven in ons reguliere aanbod. We maken dus een transfer vanuit muziek naar de verschillende vakken. In het kader van techniek kijken we naar de mogelijkheden om de ICT materialen te koppelen aan muziek. Denk aan apps waar je muziek leert componeren, programmeeropdrachten in het kader van DJ vaardigheden, maar ook melodietjes spelen met de Fable robot door deze op de juiste manier te programmeren. Ook maken de kinderen opnames van zelf gemaakte muziekstukken in de app en printen hun eigen sambaballen met de 3D printer.

Deze manier van werken passen we  toe bij alle knapweken. We hebben altijd 1 studiedag voorafgaand aan een nieuwe periode waarin we alles voorbereiden. De inzet van de ICT middelen is dan een vast onderdeel van deze voorbereiding.

Naast de plek van ICT staat dus techniek ook als aparte knapheid een keer centraal gedurende 4 weken. In die weken kijken we hoe we techniek zoveel mogelijk kunnen koppelen aan ons reguliere aanbod.  Voor het bedenken van dit aanbod gebruiken we voor elke knapheid een externe partner die een bepaald specialsme heeft en met ons meedenkt.

We gebruiken dus geen vaste methode, maar bekijken per knapheid hoe we één en ander een plek geven en het aanbod hangt ook af van de input van de externe partner.
Tijdens de knapweken krijgen de kinderen 1 keer per week les in de ISpace. De bedoeling is dat dit in de toekomst meer ingebed is in het reguliere programma en dagelijks als verwerkingsmateriaal wordt ingezet.

De kinderen zijn laaiend enthousiast en vinde de ISpace echt de trots van de school. Ouders vinden het vooral heel gaaf dat de transfer nu wordt gemaakt naar de verschillende talentgebieden (knapheden). Op deze manier bieden we een integraal en betekenisvol aanbod.

Alle kinderen kunnen de opdrachten op hun eigen niveau doen. Ze kunnen het zelf zo complex maken als ze aan kunnen.

Voor de leerrkacht levert het op dat zij vaardig zorden/blijven in de inzet van ICT en mee gaan met de ontwikkelingen. Zij leren de middelen creatief in te zetten in de lessen en op deze manier hun doelen te bereiken.

Door de inzet van de ICT middelen bereiken we de kerndoelen op een andere manier, naast het aanbod binnen de andere vakken.

Deze vraag is in de vorige vragen denk ik al beantwoord.
Door de ICT middelen te koppelen aan de verschillende knapheden en daarbinnen de verschillende vakken is het volledig verankerd in ons aanbod.

Door elke keer een andere insteek te kiezen (namelijk de verschillende talentgebieden) wordt het gebruik van de materialen nooit saai. De inhoud wisselt maar de materialen blijven hetzelfde. Ook is er tussen de knapweken door altijd een periode van een regulier aanbod. In die weken gaan de kinderen (nu nog niet) naar de ISPace. De kinderen vinden het daarom altijd qweer extra leuk als er weer een knapweek begint, want dan weten ze dat ze de komende 4 weken er weer naartoe gaan.

We werken tijdens Techniekknap samen met Gigant, een culturele partner in Apeldoorn.

Ook werken we samen met Mad Science. Echter hun aanbod vindt plaats na schooltijd en wordt betaald door ouders. Het is te duur om dit aan de hele school aan te bieden. Evt. zouden we het bedrag van de prijsvraag willen inzetten om de workshops van Mad Science in te zetten tijdens techniekknap en vervolgens zelf de materialen aan te schaffen zodat we het ook zelf aan kunnen bieden.

In de ISpace hebben we een circuit gemaakt voor klassen van andere scholen. In dat circuit maken zij kennis met de verschillende materialen die op de markt zijn en kunnen a.d.h.v. deze ervaring ook keuzes maken voor hun eigen school.

Tot nu toe zijn het alleen PCBO scholen uit Apeldoorn die hier gebruik van maken. We zitten dan ook vol met boekingen op twee ochtenden in de week.
Wellicht dat we in de toekomst ook de andere zuilen erbij kunnen betrekken. Hoe mooi is het als we zoveel mogelijk scholen kunnen inspireren!

Ik denk dat de aanpak goed over te nemen is, echter is het wel van belang dat er goed over nagedacht wordt hoe je de inzet borgt. Ons concept leent zich daar goed voor en de afwisseling zorgt ervoor dat het boeiend blijft. Bij een standaard aanbod bestaat het risico dat kinderen uitgegeken raken op de materialen. Mijn advies is dan ook om het zoveel mogelijk vanuit thema's aan te bieden.

We beschrijven alle opdrachten in een lesbeschrijving voor de leerkracht en een instructiekaart voor de leerling. Deze kunnen we er dan tijdens de knapweken bij pakken. Op deze manier is het aanbod goed geborgd en echt geschreven op ons concept van talentgericht werken.

Voor de andere scholen van PCBO is er een circuit gemaakt met een meer algemeen karakter zodat elke school er gebruik van kan maken. Ook hier zitten lesbeschrijvingen en instructiekaarten bij.

Één van de krachten van onze school is ons wereldoriëntatie onderwijs. We leren onze kinderen niet alleen alle kennis over geschiedenis, aardrijkskunde en natuur, maar we leren vooral ook een heleboel vaardigheden. De vaardigheden die kinderen nodig hebben om te ontwikkelen in de samenleving zijn de afgelopen jaren enorm veranderd, wij vinden het als school belangrijk om deze veranderingen ook in ons onderwijs door te voeren. Op deze manier wordt de stap naar het VO, en later de grote wereld in, steeds kleiner.

De vaardigheden waarvan wij vinden dat een kind deze moet beheersen aan het einde van hun basisschooltijd, zijn mooi verweven in het wetenschap en techniek onderwijs.

Langere tijd zijn wij op zoek geweest naar een wereldoriëntatie methode die aansluit bij onze visie op W&T, tot op heden hebben wij er geen één kunnen vinden. Daarom hebben we besloten om op eigen houtje verder te gaan, we werken zonder methode en ontwerpen op deze manier ons eigen onderwijs.

Om dit te realiseren zijn de motivatie en de kennis van het team en een duidelijke visie erg belangrijk. Met de kennis die we al hadden en een enorme inzet van het team zijn we begonnen met het ontwerpen van projecten, waarin het onderzoekend en ontwerpend leren centraal stond.

Ik heb zelf de opleiding 'Onderwijskundig expert wetenschap en technologie' gevolgd aan de KPZ om het team te ondersteunen in het ontwerpen van de projecten en om samen met het team tot een duidelijke visie te komen.

Veel studiedagen zijn besteed aan het leren over W&T, het oefenen met W&T en het inspiratie opdoen over W&T. Zo zijn we begonnen met de cyclus van onderzoekend en ontwerpend leren, hebben we geleerd hoe je mysteries toe kunt passen in het wereldoriëntatie onderwijs en hoe ICT een toevoeging kan zijn in het onderwijs, hebben we zelf ontdekt wanneer het doen van 'proefjes' zinvol is en hebben we ervaren dat dit ook met weinig materialen kan. Met veel trots kan ik zeggen dat het gehele team bekwaam is in het ontwerpen van projecten waarbij de focus ligt op het onderzoeken en ontwerpend leren.

In een werkgroep zijn we nu bezig met het opzetten van een methode waardoor we vaardigheden van kinderen kunnen vastleggen, zodat er een duidelijke doorgaande leerlijn komt.

We merken op school dat kinderen door het onderzoekend en ontwerpend leren veel nieuwsgieriger worden. Zodra ze iets zien gebeuren willen ze er zelf een antwoord op vinden. Aan de leerkrachten merken we dat zij sneller methodes aan de kant schuiven om die nieuwsgierigheid te voeden. Als er nu bijvoorbeeld veel vragen zijn over het verkleuren van de bladeren in de herfst, laten we de kinderen zelf teksten met informatie opzoeken. De teksten die zij vinden gaan we lezen, we beoordelen de bronnen en gaan op zoek naar het antwoord op onze onderzoeksvragen. Op deze manier hebben de kinderen aan hun doelen voor begrijpend lezen gewerkt, terwijl ze bezig waren met een onderwerp wat hen interesseert.

Daarnaast merken we dat het oplossingsvermogen van kinderen groter wordt. Kinderen gaan makkelijker zelf op zoek naar een oplossing, en worden daar creatiever in,in plaats van dat ze dat gelijk aan de juf of meester vragen. Iets anders wat opvalt is dat vooral het samenwerken enorm aan het vooruitgaan is. Het laatste voordeel is dat ook hun presentatievaardigheden er op vooruit zijn gegaan. De bevindingen vanuit het onderzoek worden op allerlei manieren gedeeld binnen de groep, de school en de ouders.

Wij combineren het W&T structureel in het wereldoriëntatie onderwijs. We zijn nu zo ver dat we proberen om onderzoekend en ontwerpend leren ook af en toe tijdens andere vakken terug te laten komen, zoals bij taal en begrijpend lezen. Ook zit er in al onze projecten een structureel aanbod van woordenschat, begrijpend lezen of - luisteren en een stukje rekenen. Zo moeten kinderen in groep 8 bijvoorbeeld een stad ontwerpen en op schaal en namaken en de kinderen uit groep 1/2 maken een tabel en grafiek van het afval wat er allemaal in een week wordt weggegooid.

Ieder jaar vragen we ouders een formulier in te vullen, één van de onderwerpen is het beroep en de hobby's van de ouders. We vragen ook of ouders eventueel willen meedenken over hoe we dit beroep of deze hobby kunnen gebruiken in de klas. Op deze manier kunnen we een dokter uitnodigen in de klas om ons te leren hoe je EHBO verleent, en gaan we langs op de boerderij om te zien wat een boer allemaal doet.

Op dit moment is ons W&T onderwijs iets wat we alleen als team doen, het vastleggen en registreren van deze methode is zich aan het ontwikkelen.

Nee, wel zouden wij graag een registratiemiddel willen ontwikkelen. Bij de kleuters werken wij met het registratie programma 'Inzichtelijk', we willen graag en soortgelijk programma ontwikkelen voor ons W&T onderwijs. Het geld dat we hopen te winnen willen we dan ook inzetten om een registratieprogramma te ontwikkelen waarbij wij de doorgaande lijn in vaardigheids- en leerdoelen kunnen bijhouden en naar kinderen en ouders inzichtelijk kunnen maken wat zij allemaal geleerd hebben.

Als dit programma is ontwikkeld kunnen we dit delen met anderen en kunnen anderen op deze manier hun W&T onderwijs doelmatiger inzetten.

In de bijlage vindt u een uitgebreide visie op wetenschap en technologie van onze school.

• docxVisie PWA.docx

Het belang van Wetenschap & Techniek (W&T) in het primair onderwijs is groot. Verwondering en de wil om te onderzoeken zijn in een natuurlijk leerproces immers elementaire, onmisbare stappen. Kinderen bij wie dit ontdekkende en onderzoekende leren op jonge leeftijd gestimuleerd wordt, ontwikkelen vaardigheden waar ze hun hele leven lang profijt van hebben, zoals probleemoplossend en samenwerkend vermogen, creativiteit, ondernemingszin en ICT-geletterdheid. Met het ontwikkelen en onderhouden van de 21e eeuwse vaardigheden bereiden we ons voor op de toekomst. (kiezenvoortechnologie.nl) Onderzoekend en Ontwerpend Leren vullen elkaar aan. Kinderen die misschien niet worden uitgedaagd door een vraag naar een abstract begrip - waarom drijft iets? – worden dat mogelijk wel door de vraag om een concreet product te ontwerpen: maak een boot die veertig knikkers kan dragen. Voor beide vragen zijn creativiteit, nieuwsgierigheid en kritisch vermogen nodig. En de kennis die kinderen – denkers én doeners - in hun zoektocht opdoen, gaat verder dan feitenkennis: ze maken zich concepten eigen, krijgen nieuwe inzichten en ontwikkelen belangrijke vaardigheden en talenten. (TechniekTalent.nu) Een technisch product ontwerpen en maken biedt leerlingen volop mogelijkheden om 21e eeuwse vaardigheden, zoals creatief denken en samenwerken, in technieklessen te ontwikkelen. (JSW 9 mei 2016 “Ontwerpend leren bij techniek”: geschreven door Jos Marell, docent Natuur & Techniek, HAN Pabo in Nijmegen)

Het Wetenschap en Techniek onderwijs geven wij middels O & O leren vorm; ontwerpend en onderzoekend leren. Hierdoor krijgen onze leraren en leerlingen meer eigenaarschap van hun eigen leerproces. De verandering van populatie binnen het SBO vraagt er om dat ons onderwijs anders ingericht gaat worden. Er moet een omslag plaats vinden in attitude van de leerkrachten en een aangepaste benaderingswijze van de leerlingen. Onze leerlingen binnen het SBO moeten vooral handelend bezig zijn en daar past deze manier van leren perfect bij. Door dingen zelf te doen en tot bepaalde ontdekkingen te komen zijn onze leraren en leerlingen gemotiveerd en beklijft het geleerde/ de opgedane kennis beter. “Om een talent te ontwikkelen moet het kind iets doen. Je kunt het talent er niet ingieten. ‘Doen’ omvat niet alleen het fysieke doen met de handen maar ook luisteren, praten en denken: het sociale en mentale ‘doen’.” (Hanno van Keulen professor in Leadership in Education Windesheim Flevoland)

Mijn collega’s en ik krijgen meer inzicht in O&O leren, d.m.v. een studiedag O&O leren binnen W&T onderwijs, georganiseerd door Annelies van Helvoirt (Techniek Ontdekrijk Tilburg) en mezelf. Wij werken op de Wissel met WO methode De Zaken. Hierin integreren we zo veel mogelijk W&T activiteiten. Zelf sloot ik in het 1e schooljaar bij alle themavergaderingen over wereld oriënterend onderwijs aan om de collega’s de 7 stappen te laten doorlopen van Graft en zo tot betekenisvolle activiteiten te komen binnen W&T, het schooljaar daarna hebben collega's dat zelf gedaan onder leiding van 'n collega uit de W&T werkgroep en dit schooljaar doen de collega's het zelf. De collega’s gaan zo inzien dat dit een efficiënte manier van leren is binnen het SBO. Tevens verwerven zij meer kennis over Wetenschap en Technologie. Gezamenlijk komen we zo tot een doorgaande leerlijn W&T in de komende 2 schooljaren. Voor mij als leerkracht zelf uitdagend wetenschap en technologie onderwijs te leren organiseren in de eigen klas en in die van anderen en integreren met andere leergebieden. De didactiek van Onderzoekend en Ontwerpend Leren toepassen in wereldoriëntatievakken en assistentie daarbuiten. Inhoudelijke en vakdidactische kennis en vaardigheden inzetten voor coaching; om collega’s te inspireren, ondersteunen en begeleiden bij het realiseren van W&T/O&O onderwijs. En in een later stadium schoolbeleid te formuleren ten aanzien van wetenschap en technologie onderwijs op de basisschool

Door de verandering van populatie op SBO De Wissel ondervonden mijn collega’s en ik, dat er steeds meer leerlingen zijn die anders tot leren kwamen dan de manier waarop zij gewend waren de lesstof aan te bieden. Ondanks veel hulp leek het moeilijk om deze leerlingen op een effectieve manier te bereiken. Middels O&O leren kunnen leerkrachten (en leerlingen) meer hun capaciteiten en talenten laten zien, dit verhoogt het competentiegevoel van leerkrachten. Zo worden leerkrachten (en leerlingen) goed voorbereid op de 21e eeuw. Eerst binnen SBO De Wissel en na 2 schooljaren is dit uitgebreid naar de andere scholen van Delta onderwijs.

W&T is geintegreerd in het thematisch werken op De Wissel.

Hierbij houden we de leerlijn Techniek goed in de gaten en proberen hierbij zo veel mogelijk aan te sluiten.

Er is samenwerking met andere scholen binnen Delta onderwijs Oosterhout.

Er zijn contacten met de Praktijkschool de Zwaaikom en VMBO school Hanze college; beide in Oosterhout.

Tevens zijn er contacten met bedrijven zoals Hoppenbrouwers Techniek Dongen, Koekjesfabriek Oosterhout.

Vaak bezoeken we met de klassen Techniek Ontdekrijk in Tilburg en het Ontdekstation 013.

De W&T coordinator heeft tevens een netwerk van deskundigen opgeboud in de regio midden brabant.

Binnen Delta onderwijs zijn er meerdere keren per jaar 'Bendecafes' waarin kennis & ervaringen met elkaar gedeeld kunnen worden. Hiervan is in april 2019 de eerste bijeenkomst geweest waar ik aan deel heb genomen, tevens is toen een website aangemaakt waarop je meer over onze projecten kan lezen. De bedoeling is dat er dit schooljaar een vergelijkend Bendecafe georganiseerd wordt en dat hier meer reclame voor wordt gemaakt, zodat hopelijk de opkomst hoger gaat zijn.

Tijdens W&T cafes die ik 1x in de 2 maanden volg bij de Uitvindfabriek in Breda deel ik mijn kennis met anderen binnen het netwerk midden brabant. En vergaar ik ook weer kennis en ideeen om zelf weer mee verder te kunnen binnen ons onderwijs.

De aanpak is op deze manier makkelijk over te nemen en aan te passen.

We vereenvoudigen het 7 stappenplan van Graft

En passen de onderzoeksplacemat en ontwerpplacemat aan, aan het niveau vd leerlingen.

Heeft geeft mij veel energie en voldoening om te zien dat de leraren en leerlingen van SBO De Wissel zo genieten vd W&T OOL activiteiten/lessen. Hierin is in de afgelopen 2 schooljaren een enorme ontwikkeling geweest; van onzekerheid en 'geef jij maar de les' naar 'kom je even kijken wat voor waardevolle activiteit ik heb gedaan met de klas... Trots op iedereen!! :)

In 2008 zijn we op de Casimirschool begonnen met het opzetten van het vak W&T. We hebben toen onderstaande motivatie verwoord. Deze motivatie staat nog steeds als een huis.

MOTIVATIE OM MET TECHNIEK AAN DE GANG TE GAAN.

Kinderen leven in een wereld vol wetenschap en techniek. De mogelijkheden die wetenschap en techniek ons het afgelopen decennia hebben geboden, en in nieuwe ontwikkelingen ons steeds meer bieden, geeft ons veel mogelijkheden maar maakt ons steeds afhankelijker. Dit alles maakt het noodzakelijk kinderen bewuster in contact te brengen met wetenschap en techniek, zodat  zij op verantwoordelijke wijze kennismaken met- en bewust worden van wetenschap en techniek in de wereld om hen heen. Zo willen we werken aan de ontwikkeling van een realistisch beeld van de maatschappij waarin wij leven.

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en hebben behoefte dingen te ontdekken en te maken. Ze willen weten, zelf ontwerpen en maken. Ze willen zelf ervaren en experimenteren. Ze willen zelf verbeteren en uitbreiden. Het is de taak van school deze natuurlijke aanleg en bezigheden van het kind voor techniek te motiveren en te stimuleren. Als school hebben we de kans om vanuit die belevingswereld het kind technische competenties aan te reiken en te structureren binnen het vak techniek.

Techniek leent zich voor het creëren van een uitdagende leeromgeving waarbij de 3 pijlers van de Daltonvisie uitstekend tot uiting kunnen komen. Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en samenwerken. Ook het ontwikkelen van leeromgeving waarbij aandacht is voor meervoudige intelligentie behoort tot de mogelijkheden zo betrekken we niet alleen het hoofd maar ook het hart en de handen in dit leerproces.

Het positief benaderen en de duidelijke plek voor techniek in het basisonderwijs zorgt hopelijk voor een grotere belangstelling voor techniek in het vervolgonderwijs.

Er zijn 6 leerlijnen waaruit we W&T hebben opgebouwd. De volgende leerlijnen hebben we ontwikkeld:

De leerlijnen met bijbehorende thema’s die in de groepen 1 t/m 8 worden behandeld bij wetenschap en techniek

De groepen 1 t/m 8 krijgen W&T. De methode hebben we ontwikkeld op de volgende manier:

In de groepen 1 en 2, en  de groepen 3 en 4. Worden de 6 leerlijnen verdeeld over 2 leerjaren. In de groepen 5 t/m 8 krijgen de leerlingen de 6 leerlijnen elk leerjaar aangeboden. Een leerlijn bestaat uit 6 lessen en/of opdrachten. In de groepen 1 t/m 4 worden deze lessen met W&T-kisten 3 keer per jaar aangeboden tijdens W&T- ochtenden. In deze groepen wordt soms groep doorbrekend gewerkt 

In de groepen 5 t/m 8 besteden de leerlingen wekelijks tijd aan W&T. Om de week hebben de leerlingen in halve groepen les van een W&T docent in het praktijklokaal. Deze lessen zijn vooral praktijk gericht. De leerlingen ontdekken en experimenteren d.m.v. proeven en praktijkgerichte opdrachten. De week na praktijkles  werken de leerlingen tijdens zelfstandig werken momenten aan één van de andere zes opdrachten die in de betreffende leerlijn die worden aangeboden.

De leerlingen krijgen op technisch en praktisch gebied een brede algemene ontwikkeling.

De leerlijnen zijn zo gekozen dat we techniek en wetenschap in de breedste zin aanbieden.

De leerlingen ervaren, ontdekken, maken en experimenteren  door het doen van praktijkgerichte opdrachten.  

De leerlingen maken in de 8 jaar die zij op school zijn, kennis met zeer uiteenlopende  thema’s en onderwerpen die hun kijk op de wereld om hen heen verbreed.

De leerlingen maken zo op verschillende niveaus niet alleen  kennis met de theoretische kanten van verschillende leerstoffen maar ontdekken ook leerstoffen vanuit de  praktijk.

Als school Als school kunnen wij vanuit de belevingswereld van het kind technische competenties aan te reiken en deze structureren binnen het vak wetenschap en techniek.

Als school bieden we continuïteit in het vak W&T en leggen we verbanden met andere vakken.

Als daltonschool kunnen we de daltonvisie met de 3 pijlers, verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en samenwerken uitstekend in het vak W&T zingeven.

De leerkrachten ondervinden de verschillende mogelijkheden waarbinnen leerstof kan worden aangeboden. Zo staat niet alleen het hoofd maar ook het hart en de handen binnen W&T in het leerproces centraal als de leerlingen ervaren, maken, experimenten en ontdekken.

Door de opzet van de lessen zorgt het vak W&T ook voor meer handen in de klas.

In de vorige vragen hebben we duidelijk laten zien dat we W&T hebben verankerd in ons onderwijs aanbod. De groepen 1t/m 4 hebben met de door ons ontwikkelde leskisten 3 keer per jaar een W&T- ochtend.

De groepen 5t/m 8 hebben wekelijks W&T in het aanbod.

Daarbij hebben we als collega’s overleg waarbij we kijken welke W&T-leerlijnen kunnen aansluiten bij andere vakken. Het grote voordeel hierbij is dat de leerlingen op verschillende manier met de nieuw te leren onderwerpen om gaan. Zo wordt niet alleen met het hoofd maar ook met het hart en de handen kennisgemaakt met de leerstof. Juist het vak W&T biedt de mogelijkheid door ontdekken, ervaren en experimenteren de kennis zich eigen te maken.

We werken samen met de brede school organisatie. Daarnaast organiseren we excursies bijvoorbeeld naar het  waterleiding bedrijf. Ook vragen we ouders gastlessen te geven als zij expertise hebben die interessant  zijn voor W&T

Wij zijn als bijzonder neutrale school niet onderdeel van een grotere stichting.                                                                              We hebben een aantal jaar geleden geprobeerd andere scholen te interesseren voor dialoog en samenwerking binnen het vak  W&T. Onze ervaring was  dat de meeste scholen op een andere misschien minder intensieve manier W&T aanbieden. De Casimirschool heeft de vakken beeldende vorming, drama, muziek en W&T ingezet om zo meer handen in de klas te realiseren. Misschien dat inmiddels meer scholen in het kader van werkdruk verlichting het vak W&T intensiever gaan inzetten.

Ja we hebben binnen onze methode  lessen ontwikkeld. Binnen de thema’s  hebben we in de lessen informatie, opdrachten en proeven gemaakt.

Op dit moment zijn we als W&T team aan het onderzoeken hoe we binnen  onze methode de leerlijn A, constructie, overbrenging en besturing kunnen verbeteren in school. Afgelopen 2 jaar   hebben we gekozen voor fischertechik om in de groepen 7 en 8 de leerlijn A te combineren met programmeren. We onderzoeken nu hoe we met fischertechnik de leerlijn A verder binnen de groepen kunnen vernieuwen.